"Osmanlı'da faaliyet gösteren misyonerlerin çalışmalarını dış ülkeler de dikkatle takip ederek, Katoliklere, Fransa, İtalya ve Avusturya; Protestanlara, İngiltere ve Amerika; Ortadokslara da, Ruslar sahip çıkarak, adeta Osmanlı üzerinde siyasi bir yarışa girmişlerdir. Bu şekilde Osmanlı ülkesi dini rekabet maskesi altında, bir mücadele alanı haline getirilmiştir."