Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
AHLAKİ TEORİNİN KARARSIZLIĞI
İnsanlar hayvanlardan ayrı tutulup, katı sınırlamalar sadece insanlara karşı yapılan davranışlara uygulanıp hayvanlar hariç bırakılırsa ne olur?(*) Başka bir galaksiden gelen varlıklar genellikle bizim hayvanlara davrandığımız gibi bize davranabilir mi? Bize faydalanılacak nesne muamelesi yaparlarsa haklı sayılabilirler mi? Organizmalar hiyerarşik bir düzen içinde midir? Böylece, hiyerarşi içinde alt sıralarda yer almayanların genel menfaatleri için kurban edilebilirler mi?... * En azından bir filozof, hayvanların çıkarlarına bizimkilerden daha az önem vermemizin ve onlara yapılan muamelelere insanlara yapılan muameleler kadar sıkı sınırlamalar getirmeyişimizin makul bir nedeni olup olmadığını sorgulamıştır. Bkz. Leonard Nelson, System of Ethics (New Haven, Conn.: Yale University Press, 1956) 66 ve 67. Kısımlar. Benim hayvanlarla ilgili tartışmam yayınlandıktan sonra, Peter Singer tarafından yazılan "Animal Liberation," New York Review of Books, Nisan 5, 1973, s. 1 7-21 adlı eserde ele alınmıştır. Ne var ki, Singer, çocukları ısırmalarını engellemek için farelerin öldürülüp öldürülemeyeceği gibi zor bir konuyu ele almaktadır. Burada masum tehditlere gösterilecek tepkilerle ilgili ilkeler koymak faydalı olacaktır.
Hayvanlara zulmedilmesine karşı çıkanları yufka yürekli "hayvanseverler" olarak göstermek, insan dışı hayvanlara nasıl davranmamız gerektiği meselesinin ciddi siyasal ve ahlaksal tartışmalar alanından tamamıyla dışlanmasına yol açtı. Bunu niye yaptığımızı anlamak zor değil. Bu konuyu enine boyuna düşünmeye başlarsak.... jambonlu sandviçleri, kızarmış sığır etlerini, kızarmış tavukları ve ölü hayvanlar olduklarını düşünmek istemediğimiz diğer yiyecekleri yemekte güçlük çekmeye başlayabiliriz.
Reklam
Bir özel askeri endüstri yaratılmasıyla birlikte, devletler, kuruluşlar, örgütler, kurumlar ve hatta bireyler bile küresel piyasadan en yüksek düzeydeki askeri hizmetleri kolayca kiralayabilir.
Araştırmacıların hayvanları kullanmalarını haklı kılacak kadar önemli olduğunu iddia ettikleri her deney için, onlara, beyinleri hasar görmüş ve zihinsel düzeyleri kullanmayı planladıkları hayvanlardan daha yüksek olmayan insanlar üzerinde de bu deneyi yapıp yapamayacaklarını sorabiliriz… Araştırmacılar deneylerinin bir hayvana acı çektirmeyi haklı kılacak kadar önemli olduğunu iddia ediyorsa, aynı deney, hayvanlarla aynı zihinsel düzeydeki bir insana acı çektirmeyi haklı kılacak kadar önemli değil midir? Arada ne fark var? Sadece birinin bizim türümüzün üyesi olması, diğerinin olmaması mı?
Sayfa 151Kitabı okudu
Temel eşitlik ilkesi, eşit ya da özdeş muameleyi değil, eşit önemsemeyi gerekli kılar. Farklı varlıkların eşit derecede önemsenmesi, onlara farklı şekilde muamele edilmesi ve farklı haklar tanınması sonucunu doğurabilir.
Sayfa 48
"Belki bir gün hayvanlar dünyasının geri kalanı da kendilerinden ancak zorbalık yoluyla esirgenen haklara sahip olacaktır. Fransızlar bir insanın sırf derisi siyah diye kayıtsız şartsız bir zalimin keyfine terk edilemeyeceğini anladılar. Belki bir gün, bacak sayısının, derideki tüy miktarının ya da sağrı kemiğinin nerede bittiğinin de duyguları olan bir varlığı aynı akıbete terk etmek için eşit derecede yetersiz sebepler olduğu anlaşılır. Bu aşılamaz sınırı çizecek başka ne olabilir? Akıl yürütme yetisi mi? Ya da belki konuşma yetisi mi? Ama yetişkin bir at ya da köpek, gerek akıl gerekse iletişim kurma açısından, bir günlük bir haftalık, hatta bir aylık bir bebekten kat kat üstündür; ama öyle olmasa bile bu neyi gösterirdi ki? Sormamız gereken soru, “Akıl yürütebiliyorlar mı?” ya da “ Konuşabiliyorlar mı?” değil, “Acı çekebiliyorlar mı?” olmalıdır."
Reklam
ABD savunma Bakanlığı'nın bazı öldürücü gazları köpekler üzerinde test ettiği için büyük bir protesto ile karşılaşınca köpek yerine sıçan kullanmaya karar vermesi beni rahatlatmaya yetmiyor.
Insan ve hayvan arasinda cektigimiz cizgiye bir "?"
Steven Wise avukatlar icin hayvan özgürleşmesine giriş kitabi olarak değerlendirilebilecek Rattling the Cage adlı kitabında şempanzeler gibi düşünebilen, kendi varlığının bilincinde olan hayvanların, neden hukukta nesne değil kişi olarak görülmediğini sorar. Hukuktaki kişi kavramının hangi niteliği zihinsel kapasitelerinden bağımsız olarak homo sapiens türünün bütün yaşayan üyelerini bir kişi kabul etmemizi ve yine -zihinsel kapasitelerinden bağımsız olarak- bütün insan dışı hayvanları dışarıda bırakmamız gerektirir???
814 öğeden 541 ile 550 arasındakiler gösteriliyor.