Bir zamanlar üretici güçlerin gelişmesinde rol oynayan bir yönetici sınıf, daha sonra onların gelişmesinde ayakbağı oldu ve toplumunu bütün olarak bir toplumsal karmaşa dönemine soktu. Ancak üretimi sürdürmek için yeni, daha ileri usullerle ilişkilendirecek ve eski yönetici sınıfı devirerek iradesini toplumun bütününe kabul ettirme yeteneğine sahip bir sınıf ortaya çıkmadığı için bunalım, üretici güçlerin daha da gelişmesine yol açmadı ! Bunun yerine mücadele eden güçlerin karşılıklı mahvı ve barbarlığa, şehirleri, okuryazarları ya da ileri teknikleri olmayan toplumlara geri dönüş yaşandı !