En Eski Doğan Aksan Sözleri ve Alıntıları
En Eski Doğan Aksan sözleri ve alıntılarını, en eski Doğan Aksan kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Her dil sürekli olarak yeni sözcükler yapmak zorundadır. Bu yola gitmezse, başka dillerden alacaktır. Bilimde, teknikte ve öteki alanlardaki gelişmeler her gün yeni kavramları doğurduğu için her dilde bunlarla ilgili yeni terimler belirmektedir.
Sayfa 24Kitabı okudu
Dilimizin elde bulunan en eski yazılı ürünleri, VIII. yüzyıla ait Köktürk Yazıtları'dır. Bu anıtları, özellikle Tonyukuk yazıtını incelediğimizde Türkçenin daha o çağda bir yazı dili durumunda olduğu, bu ürünlerin sanatlı anlatımlarla işlendiği görülmektedir. Taşa yazıldıkları için kısa anlatıma yönelen, ama pek çok söz sanatına yer veren bu dil, somut ve soyut kavramlarıyla zenginliğini belli eder.
Köktürk yazıtlarında özel adlar dışında 800 kadar sözcük saptanmıştır; bunların %67'si somut, %33'ü soyut kavramlardı.
Sayfa 49Kitabı okudu
Son söz olarak belirtmek isteriz ki, hiç kimsenin kuşku duymaması gereken şudur: Türkçe gibi çok eski, çok düzenli, çok güçlü ve doğurgan bir dil, her türlü kavramın anlatımına elverişlidir. Yeter ki, dilimizin gücüne inanalım, anadili bilincinden, anadilimize saygı ve sevgiden uzak olmayalım.
Sayfa 200Kitabı okudu
(Üzmek Tütün) Artzamanlı Semantik Tahlili
Türkçedeki "üzmek" kelimesi, Köktürk yazıtlarında görüldüğü gibi, yüzyıllar boyu "kırmak, kesmek" anlamını taşımıştır. Bugün Türkiye Türkçesinde aktarmalı bir anlamla, insan için kullanılmakta ve "bir kimseye dert üzüntü vermeyi" anlatmaktadır. Türkçedeki "tütün" sözcüğü eskiden yalnız "duman" anlamına geliyordu. Şimdi ise "yakılarak içilen bir bitki" adı olmuştur.
Sayfa 168 - Türk Dil Kurumu Yayınları
Yanlış yaşamak
Yanılmış bir kapıyım simsiyah
Kendi üstüme kapanıyorum.
Atilla ilhan
Sayfa 158 - Bilgi yayınevi
Tarih gerçeklerine ve dil özelliklerine bakılınca Karahanlı Türkçesinin, batıya göçen Uygurlar ve yazıtları bize bırakan öteki kavimlerle Doğu ve Batı Türkistan'da oturan Türklerin birlikte oluşturdukları yeni bir yazın dilini yarattığı görülür. Karahanlı Türkleri, İslamlığı kabul ederek Arap kültürüyle yakın ilişkiye girmiş, Arap yazısını benimsemiş olmakla birlikte Uygur abecesini uzunca bir süre daha kullanmışlardır.
Sayfa 41Kitabı okudu
İslamiyetin benimsenmesinden sonra Arapça sözcükler dile yerleşmeye başlamış, Karahanlı dönemindeki Kutadgu Bilig'de yabancı öğelerin oranı %1-2 iken, 2 yüzyıl sonra yazılan Atebetü'l-Hakayık'ta bu oran %20-26'ya çıkmıştır. Eski Anadolu Türkçesinde, başlangıçta düşük olan sayı (Sultan Veled'de ve Yunus Emre'de %13, Yunus Emre Divanı'nın kimi yerlerinde %22) giderek yükselmiştir.
Farsçanın, özellikle yazın yoluyla etkisi ve aydınların, daha önce değindiğimiz tutumu Osmanlıca döneminde yabancı öğelerin oranını birdenbire yükseltmiştir. Kendi sayımlarımıza göre Divan şairlerinden Baki'de %65, Nefi'de %60, Nabi'de %54 oranında yabancı sözcük bulunmaktadır. Tanzimat döneminin şair ve yazarlarından Namık Kemal'de %62, Şemsettin Sami'de %64, Ahmet Mithat'ta %57, daha sonraları, Türkçülük akımının temsilcisi Ziya Gökalp'te %55'tir.
Sayfa 117Kitabı okudu
1931'de, gazete haber dilinde %35 olan Türkçe sözcük oranı Dil Devrimi'nden sonra 1936'da %48'e, 1946'da %57'ye, 1965'te %60.5'a yükselmiştir. Bu çıkış sürerek oran 1970'ten sonra %70'i geçmiştir (Bkz. Kamile İmer, 1973: 175-190; 1976: 197-198). Bir öğrencimin (İnayet Deveci) yaptığı çalışmada ise, dil konusunda birbirinden ayrı tutumları bulunan Cumhuriyet ve Tercüman gazetelerinin 1982-87 tarihleri arasındaki haber dilinde sözcük sayımları ortaya konmuştur. Buna göre Cumhuriyet gazetesindeki Türkçe sözcük oranı ortalama %74.8, Tercüman'da ise %70'tir ki, arada ancak %4.8'lik bir fark belirmektedir.
Sayfa 126Kitabı okudu
“(...) Türkçenin ünlüleri berrak ağız ünlüleri olup Tükçe, ünlüler açısından zengin bir dil sayılır. Çünkü bütün dünya dillerinde ünlülerin toplam sayısı 13 iken, kimi dilde çok az sayıda ünlü bulunurken ( örneğin Arapçada /a/, /ü/, /i/ gibi üç temel ünlü varken) Türkiye Türkçesinde 8 temel ünlü kullanılmaktadır.”
Sayfa 19Kitabı okudu