Türklerde insan davranışlarını belirleyen ahlak, bireylerin şahsi çıkarlarından ziyade toplumun mutluluğunu, düzenini ve devletin menfaatini düşünmelerini sağlamıştır.
Bir milletin ahlaki yapısındaki bozulmaların çözümü ve tedavisi yine milletin kendi içindeki değerlerde saklıdır. Millet, kültürünü hatırladıkça ahlaki değerlerine ulaşabilir.
"Divanü Lügati't Türk, farklı coğrafyalardaki Türk boylarının dil kültür ve ahlak konularındaki ortak noktalarını bize kelimeler, savlar ve atasözleri ile bildiren önemli bir kaynaktır. Daha önce Divanü Lügatit Türk üzerine yapılan çalışmalara baktığımızda dil, edebiyat, yemek kültürü, hayvan adları, din, mitoloji, askeri, tıbbi, coğrafi, ziraat gibi çok çeşitli başlıkların çalışıldığını görmek mümkündür ancak ahlak başlıklı müstakil bir çalışma yapılmamıştır ve bu durum bizleri bu çalışmayı yapmaya teşvik eden nedenlerden biri olmuştur."
''Türkler içinse vatan, sadece karnını doyurduğu bir toprak parçası değil, atalarından kendisine miras kalmış mukaddes bir yadigar...
Üzerinde yaşadığı toprağa maddi değerlerden daha çok manevi bağlılık duyan Türkler için gerekirse vatan uğruna can vermek bir şeref sayılır.''
Divan-ü Lügat-it Türk'te bulunan savlar ve sagular sayesinde Türklerin sosyal, siyasi, askeri, ekonomik özellikleri hakkında fikir sahibi olabiliyoruz. Bu eserde ise yazar tarafından;
- Türk ahlakı (aile yapısı, kadın-erkek ilişkileri)
- Toplum yapısı (soy, boy. millet)
- Siyaset - devlet yapısı (istiklal, ülke, halk, töre) konularına değiilmiş, kaynaklar ve kaynakçalar ile pekiştirilmiş özellikle atasözleri ile tamamlanmıştır.
DLT esas alınarak yazılan paragraflar, birden fazla fikir edinmemizi sağlamıştır. Emek ve sabır ile oluştuğunu gördüğüm bu eser, başucu kitabı olmalı, zaman içerisinde devamlı kurcalanmalıdır.
Yazarın emeğine sağlık.
Divanu Lügatit Türk, evimde bulunan ama açık okumayacağım buna rağmen gerektiğinde danıştığım bir kitap. Öte yandan içindeki bilgileri de merak etmekteyim. Özellikle Türklerin eski yaşamı hakkında. Bu kitap özellikle aile, devlet gibi hususlarda Türk Ahlak yapısını Divana göre incelemiş.
Gayet başarılı, fazla söze gerek duymadan, akademik bilgiye boğmadan anlatmış.
Merak edenlere okumasını tavsiye ederim.
Kitap, Divanü Lügatit Türk'ün özelinde Türk ahlakını ele alan, kapsamlı olmasa da, konunun özünü okurlara sunan bir basım. Türk toplum yapısının temeli olan aileden(oguş) başlayarak, en üst yapı olan millet(budun)e kadar bütün parçaları irdeliyor. Yine istiklalin, törenin ve devletin Türkler için ne mana ifade ettikleri de eser de vurgulanıyor. Kaşgarlı Mahmut'un bu eserinin temel alınıyor olması, konuları sınırlandırmak yerine Türk ahlakı hakkında bizlere dar bir çerçeve değil, geniş bir bakış açısı sunuyor ve ahlakımız üzerinde belli başlı bir fikir sahibi olmamıza vesile oluyor.