Almanya’da Duisburg-Essen Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü’nde öğretim üyesi olan Zehra İpşiroğlu, 1975-91 yıllarında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Almanca Bölümü’nde, doksanlı yıllarda aynı fakültede kendi kurduğu "Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü"nde çalışmalarını sürdürmüştür. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği bünyesinde Nazan İpşiroğlu, Prof. Dr. Jale Baysal ve Prof. Dr. Şeyda Ozil’le birlikte yayına hazırladığı yaratıcı eğitim ve öğretim alanında yayınlanan çeşitli imece kitaplarının ve yurtdışında yazın, tiyatro, eğitim üzerine çıkan çeşitli inceleme yazılarının ve çevirilerinin yanı sıra, tiyatro ("Uyumsuz Tiyatroda Gerçekçilik"; "Tiyatroda Devrim"; "Tiyatroda Yeni Arayışlar"; "Eleştirinin Eleştirisi"; "İki bin Yılına Doğru Tiyatro", "Tiyatroda Düşünsellik", "Nâzım Hikmet Oyunları", "Tiyatroda Alımlama"), yazın (Yazın, Alımlama Boyutları ve Çeşitlemeleri; Çağdaş Türk Yazını), eğitim ("Eğitimde Yeni Arayışlar"; "Düşünme Korkusu", "Düşünmeyi Öğrenme ve Öğretme") ve çocuk ve gençlik yazını ("Gergedan Oyunu"; "Konuşan Çınar"; "Gelin Çocuklar Birlikte Düşünelim", "Şimdiki Çocuklar Hâlâ Harika"), anı ("Bugünden Düne Dünden Bugüne", Nazan İpşiroğlu ile birlikte), yaratıcı yazma alanında kitapları vardır. Kısa kısa öyküleri "Yerler Yollar Yüzler", kara güldürü tarzında yazdığı oyun "Pinokyo Kral Übü’nün Ülkesinde", deneme romanı, "İzler, Burada ve Orada" ve Aziz Nesin’in "Şimdiki Çocuklar Harika" adlı taşlama romanına gönderme yaparak yazdığı "Şimdiki Çocuklar Hâlâ Harika" adlı çocuk romanı son yazınsal çalışmalarıdır.
En kurnazları olaylara adım uydurabilenler, başarıya ulaşıyor. Akıntıya karşı yüzmüyorlar. Böylece hep kârlı çıkıyorlar. Kazançlılar ama yaşamıyorlar. Kendileri yok ortada, akımın içinde eriyorlar, onun biçimini alıyorlar, kendi biçimleri yok. Kimi için yaşamak kolay, güdülmeleri yetiyor. Kayıyorlar. Ben, bense dağlar aşmak zorundayım, hiçbir zaman tırmanamadığım dağları. Olası olmayanı yapmak zorunluluğu duyan seçkin bir soyun insanıyım. Ne yazık ki bu soyun en miskinlerinden biriyim. Kımıldayamıyorum yerimden ve dağlar gittikçe yükseliyor gittikçe daha korkunç oluyor. Ben onlara gitmesem onlar bana gelecek. Şimdiden yerin sarsıntısını duyuyorum. Kayaların üstüme düştüklerini ve beni paramparça ettiklerini görüyorum. Biliyorum, herşeyden vazgeçerim ama kendimden vazgeçemem. Tam tersini yapabilmeli miydi?
Bu kitap, sekiz farklı insanın hayatına odaklanıyor. Bu sekiz kişinin hayatları çok farklı. Koskoca dünyalarının ortasına okuma, bilgi sahibi olma amacı yerleşmiş. Ancak ortak olan bir şey var: Hepsi özgür olmak istiyor. Evet özgür olmak...
Birinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini yapabilmesi, seçebilmesi ve hareket edebilmesi çok da zor olmasa gerek.
Sekiz farklı insan, sekiz farklı hayat...
Farklı yollardan aynı yere ulaşma gayesi, özgür olmak ve en önemlisi kendi benliğini bulma amacı kitaptaki karakterlerin ortak noktaları.
Gelenekler, görenekler, ataerkil toplum yapısı, baskı, toplumsal tabular, ötekileştirme kavramlarını temel alan muazzam bir eser. Herkesin okuması gereken bir eser olduğunu düşünüyorum. Son olarak sözümü kitabın arka kapağında bulunan yazıyla bitirmek istiyorum:" Özgürlük yolunda arayış tek bir yoldan geçmiyor, tüm kilitleri açacak sadece bir tane anahtar yok, herkesin kendi anahtarını bulması gerekiyor. Bunun için de belki en önemli olan, insanın kendi iç sesine kulak vermesi, kendi yolunu bulmaya çalışması....''
Bu kitabın amacı yanlışlar ya da eksikler dökümü yapmak değil, eleştirel düşüncenin filizlenebileceği yapıcı bir tartışma ortamına yol açma. Bu nedenle çeşitli eleştiri örneklerinden yola çıkarak tiyatro ve yazın eleştirisi alanlarındaki çeşitli sorunları gündeme getirem bu kitap, okuyucudan her tür kişiselliğin ötesinde nesnel bir davranış bekliyor ve onu birlikte gözlemlemeye, düşünmeye ve eleştirmeye çağırıyor.
Meraklısının ilgilenebileceği bir kitap. 1991' de basılmış. Yazarın seksenlerde yazdığı yazılardan oluşuyor. Yani nereden baksanız 30 yıllık mevzular. Güncel konular değil. O yüzden çok da ilginç değil. Tiyatro geçmişimizle ilgilenenler okuyabilir.