Cemaatlerin doğuşu
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın (DlB) "Dini-Sosyal Teşekküller
Geleneksel Dini-Kültürel Oluşumlar ve Yeni Yönelişler" adlı
gizli raporuna göre, 1950 yılından önceki baskı politikasından
ötürü yeraltına inen tarikatlar, yumuşamanın yaşandığı
yıllardan itibaren demek, vakıf ve yasal kuruluşlar etrafında
toplanarak, cemaatleşti.
Bir
Sayfa 15 - İletişim Yayıncılık - Ağustos 2019Kitabı okudu
Şeyh Said isyanı hazırlıkları
Türk ileri Harekatı söylentileri arasında Anadolu'da Şeyh Sait isyanı çıkar isyana götüren süreçte Kürt Azadi Cemiyeti'nin etkili olduğu kaydedilmektedir 1923 Mayıs'ın da Erzurum'da kurulan bu gizli örgüt üyesidir Şeyh Said...Mensuplarının daha ziyade Osmanlı ordusu ile eski Hamidiye alaylarının subayları olduğu bilinmektedir. Azadi 1924'te yine Erzurum'da yaptığı yeraltı Kongresi'nde en geç Mayıs 1925'e kadar ulusal çapta bir ayaklanma çıkartılması ve bunun için de dış yardım alınması kararını geçirir.
Sayfa 351 - İrfan YayıncılıkKitabı okudu
Şeyh Said İsyanı
Diyarbakır'da kurulan İstiklal Mahkemesinde yargılanan Şeyh Said'le birlikte toplam 47 kişi idam edilir. Ayaklanmanın patlak verdiği 8 Şubat 1925'ten bugüne değin isyanın İslamcı-dinci-şeriatçı bir kıyam hareketi mi; yoksa milliyetçi-ulusalcı bir Kürt ayaklanması mı olduğu tartışılmaktadır.
Sayfa 66 - Çıra
Nutukun aksine fikir beyan etmişler. Vatan haini sayılırlar mı?
Takrir-i Sükun Kanunu çıkmadan önce, o zamanın Başvekili Fethi Bey muhalefet fırkası ileri gelenlerine kendi kendilerini feshetmelerini önerir. Ancak bu kabul edilmez113. Fethi Bey'in cevabı, aynı teklif kendisine gelmiş olsaydı kendisinin de farklı davranmayacağını ifade etmek biçiminde olur. Anlaşılan odur ki, Fethi Bey yukarıdan gelen bir
Şeyhler ve milliyetçilik
Çoğunluk medrese eğitiminden geçen ve yine medrese hocası olan şeyhlerin bir kısmı 1880 ve 1925 arası Kürt milliyetçi hareketinde lider konumunda yer aldılar.
1880 yılında Batı İran'ı işgale girişen Nakşi Şeyhi Taha Nehri'nin oğlu Şeyh Ubeydullah İsyanı milliyetçi saiklerin etkili olduğu ilk Kürt isyamıdır. Daha sonra yüzyılın başında
Dersim İsyanı kronolojisi
Haziran 1925
İsyan dalgası Şeyh Said ile başladı bu İsyan kanlı bir şekilde bastırıldı Şeyh Said İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı ve idam edildi devlet artık bu bölgeye hep şüphe ile bakmaya başladı.
Ocak 1936
Geniş yetkilerle donatılan General Abdullah Alpdoğan bölgeye gönderildi Dersim Elazığ ve Bingöl illerinde sıkıyönetim ilan edildi. Yaptığı ilk iş Kışla inşa etmek oldu.
Ocak 1937
Seyit Rıza oğlu İbrahim'i akdoğan'a göndererek kanın durdurulmasını istedi. İbrahim, dönüşte Alpdoğan'ın emriyle öldürüldü. Seyid Rıza 100 kişilik silahlı gücüyle bir karakolu bastı.
Nisan 1937
Askeri harekât resmen başladı. Bölgeye halkı teslim olmaya çağıran bildiri atıldı. Bildiride, "Teslim olun. Yoksa Cumhuriyet'in kahredici orduları tarafından mahvedileceksiniz" deniliyordu.
Eylül 1937
Çok kan döküldüğünü gören Seyit Rıza, teslim olmaya giderken 12 Eylül 1937'de adamları ile beraber tutuklandı sonra da idam edildi.
Haziran 1938
Yeni bir askeri harekat daha başlatıldı. Oldukça kanlı olan bu harekatta resmi rakamlara göre 13 bin kişi öldü. Tarihçilere göre ise 3 yılda ölen dersimlilerin sayısı 50 bine yakındı.
Sayfa 216Kitabı okudu
İnönü ve şeyh Sait isyanı
Halk Fırkası'nın sertlik yanlılarının Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası gibi bir muhalefete sahip olmanın hazımsızlığını yoğun olarak yaşadıkları (100) günlerin birisinde Doğu'dan önemli bir haber gelir: İsyan çıkmıştır. 13 Şubat 1925'te Şeyh Said önderliğinde doğrudan rejimi hedef alan bir isyan patlak verir. Her ne kadar, resmi söylem
Atatürk'ün dine bakış açısı
BÜYÜK DEVRİM - HİLAFETİN KALDIRILMASI VE LAİKLEŞME
Bu beyanında Mustafa Kemal, sekülarizmin zorunluluğunu şu kanıtlarla açıklamaya çalışmaktadır.
1. Müslümanız. Müslümanlığı reddetmiyoruz.
2. Fakat tarih gösteriyor ki, din siyaset vasıtası yapılarak menfaat ve ihtiraslara alet edilmiştir.
3. İnanç ve vicdanımıza ait kutsal duygularımız,
Şeyh Said isyanı:
1925'te önderliğini yaptığı kısa ömürlü isyan seküler ve dindar Kürt liderlerin yan yana savaşıp mücadele verdiği ilk isyandır.
Sayfa 170 - Iletişim yayınları Şeyh Said dosyasıKitabı okudu
