Hitler'in içinde bulunduğu çıkmaz
İtalya, Hitler'in Avrupa'daki baş müttefiki idi. Aralık 1942'den Şubat 1943 tarihine kadar kıran kırana süren Don'daki ikinci muharebede İtalyan ordusundan yaklaşık 90 bin ölü veya kayıp vakası vardı. Zayıflayan cephenin en çok ihtiyaç duyduğu anda İtalyanların 8.Orduyu Sovyetler Birliği topraklarından ana vatana nakletmesi, Mihver Devletler arasındaki işbirliğinin sallantıda olduğuna işaret ediyordu. Stalingrad'daki yaşanan mağlubiyet Nazilere içten içe zarar veriyordu. Alman rejimi bitkin vaziyetteydi. Büyük bir güven krizi baş göstermişti. Führer'e inanç sarsılıyor; yüceltilen efsanesi parçalanıyordu. Ancak yinede Hitler'in iktidarı somut zarar görmedi. Vatandaşlar, Ocak 1943 'e kadar Doğu cephesinde ölen neredeyse bir milyon Alman'a rağmen belki de bu ölenlerin hatrına tek bir dönemeçte tüm umutlarını yitirmek istemiyorlardı. Göbels'in Berlin Spor Sarayındaki gibi propaganda taktikleri etkisini göstermeye devam etti. Hitler Volga'daki felaketin psikolojik etkilerini sınırlamak ve aynı zamanda ulusun kendini feda etme şevkini artırmak için hiçbir zaman etkisini gösteremeyecek olan bir topyekün savaş ilan etti.
Nazım Hikmet’in Tolstoy’un Savaş ve Barışın çevirisi üzerine notlar 7
“Tercüme bütün günümü yiyip bitirerek alıyor.” (78. Mektup, 1943)
Nazım Hikmet’in Tolstoy’un Savaş ve Barışın çevirisi üzerine notlar 6
“Kolum fena sancıyor. Galiba tercümeye çalışmaktan oldu bu.” (75. Mektup, 1943)
Nazım Hikmet’in Tolstoy’un Savaş ve Barışın çevirisi üzerine notlar 4
“Tolstoy’u tercümeye başladım. Bir hafta tercüme üslûbu üzerinde kafa yordum.” (73. Mektup, 1943)
Nazım Hikmet’in Tolstoy’un Savaş ve Barışın çevirisi üzerine notlar 2
“… ben tercümeden şunu anlıyorum: tercüme edilen eserin yüzde yüz Türkçeleştirilmesi değil. Yani tercüme romanı okuduğun zaman, sanki onu bir Türk muharririn yazdığını anlıyacaksın. Yani tercümede bir Rus muharriri ile bir Fransız muharriri tercümeyi yapan Türk muharririn diliyle değil, kendi dilleriyle konuşacaklar. Bunun için bir çeşit istilizasyon lazımdır. … Şimdi şu Tolstoy’un üzerinde çalışıyorum. Tolstoy’un şekliyle Gorki’nin şekli arasında müthiş bir fark var. Ben birinci planda Türkçeleştirmeyi alırsam bu müthiş fark yalnız muhteva farkına iner, ve yarı yarıya kaybolur.” (119. Mektup, 1943)
Nazım Hikmet’in Tolstoy’un Savaş ve Barışın çevirisi üzerine notlar 1
“Tolstoy’a gelelim. Halis muhlis dev. Fakat bu devin bir çocuk yüreği var. Dehşetli bir şey. Bir bakıma realizmin şaheseri onda. Sana Tolstoy’un tekniği -ne harikulâde, ne basit, bundan dolayı da nasıl güç- hakkında uzun uzadıya yazacağım.” (118. Mektup, 1943)
The Ox-Bow incident, 1943
Kanun bir kitapta yazanlar ya da onu uygulamak için tutulan yargıç, avukat ya da şeriften daha fazlasıdır. İnsanların adalet ve neyin doğru neyin yanlış olduğu hakkında öğrendikleri her şeydir. İnsanlığın vicdanının ta kendisidir. İnsanların bir vicdanı olmazsa uygarlık diye bir şeyden de söz edilemez. Çünkü insanların tanrıya en yakın oldukları yer vicdanlarından başka neresi olabilir? Bir kişinin vicdanı, yaşayan herkesin vicdanının küçük bir parçasından başka nedir ki?
Sanırım söyleyeceklerimin hepsi bu.