Kitabı özetleyen en önemli cümle "ye kürküm ye". Martin Eden'in de bir çok yer de söylediği gibi "söylediğim sözler aynı ruhum aynı benim ama insanlar neden bana farklı davranıyor" toplumu özetleyen söz. Sokaklarda yaşayan, kendini arayan, gittiği bir aksam yemeğinde tanıştığı insanların yaşayış şeklini görünce arayış içine giren, okuyan, okudukça yazan, yazdıkça gelişen, etrafındaki insanlar tarafından bilgi olarak ilerleyen bir zaman sonra da etrafını eleştiren bir kişilik oluyor. Tek hayali ünlü bir yazar olan Martin Eden bunun için bir sürü mücadeleye giriyor. Etrafında kimse ona inanmıyor hatta vazgeçirmek için elinden geleni yapıyor. Ve bir gün istediği üne kavuşuyor. O andan itibaren etrafında onu eleştiren, kınayan kim varsa hemen ona yaklaşıyor. Ama Martin Eden'in arayışı bitmiyor. Eski hayatına dönmek istiyor ama kitaplar arasında mesafeyi çok açmış oluyor. Yeni hayatında da aradığını bulamayan kahramanımız romanın sonunda kendini çok sevdiği denize atarak intihar ediyor. Toplumun resmini çeken yazar, "okumuş" diye anlandılan kişilerin aslında kitap okumaktan çok uzak olduğu hatta kalıp bilgilerle donatılmış olduklarını resmediyor. Toplumun iki yüzlülüğünü ortaya koyan yazar hayatta değerli olan şeyin para, konum ve ünlü olmanın olduğunu dün sana kötü diyenlerin sanki başkası demiş gibi bugün yan çizdiğini kitap sonunda çok güzel özetliyor.
