Sanat size daha özgür bir toplum ve daha insani iliş kiler "imajını" verebilir, fakat bunun ötesine geçemez. Bu anlamda, estetik teori ile politik teori arasındaki fark ortadan kaldırılamaz bir farklılık olarak kalır:
Felsefenin en büyük erdemi, kendisini sorgulayabilmesi, inşa ettiği şeyi dekonstrüksiyona tabi tutabilmesi, söylediği şeyi geri alabilmesidir. Tam tersine bilim kendi sözünü geri alamaz, kendina ait kavramlara, terim lere ya da temellere/ilkelere meydan okuyamaz, onları sorgu layamaz; düzenli amaçlı bir biçimde ileri atılır, ilerler. Bu ba kımdan bilim dili, hesaplanabilir sembollerden ve formüller den ibaret dil olmayan dilini/dilsizliğini (nonlanguage) inşa ederek reddetme girişiminde bulunur.
Sadece
bu, Alenka Zupancic’in kitabının yalnızca özgün felsefî bir olay değil, aynı zamanda
günümüzün etik-politik tartışmalarına hayatî bir müdahale olduğunu
göstermeye yeterlidir. O zaman buradan çıkacak sonuç,
Alenka’nın kitabına büyük saygı duyduğum ve takdir ettiğim mi
olmalıdır? Hiç de değil: Böyle bir takdir davranışı daima yazara
ilişkin içe sinmiş bir üstünlük konumunu varsayar: Şahsen yazara
tepeden bakabileceğimi ve çalışmasının niteliği hakkında yüce
gönüllükle olumlu bir yargıya varabileceğimi düşünüyorum. Dost
bir felsefeci için tek gerçek saygı işareti kıskançlık dolu
bir öjkedır nasıl oldu da yazarın söylediğini ben düşünmedim? Yazar
bunu yazmadan önce geberseydi de vardığı sonuçlar kendi
hâlinden memnun huzurumu bozmasaydı daha iyi olmaz mıydı?
Alenka’nın kitabı hakkında yapabileceğim en büyük itiraf, el
yazmalarını okurken kendimi ne kadar sık kıskançlık ve öfkeden
ağzı açık, felsefeci varlığımın tam da çekirdeğinde tehdit altında
hissederken, henüz okuduklarımın halis güzelliği ve coşkusuyla
çarpılmış, böylesi özgün düşüncenin bugün hâlâ nasıl mümkün
olabileceğini merak ederken yakaladığımdır. O hâlde bırakın
kendime Alenka için bir tür “akıl
hocası” rolü biçmekten çok öte bir dizi ortak projede kendisiyle işbirliği yapabilmekten
naçizane bir ayrıcalık hissettiğimi söyleyeyim. Eğer Alenka’nın kitabı
klasik bir referans kitabı olmazsa, bundan çıkarılabilecek tek
sonuç, akademik çevremizin anlaşılması güç bir kendini yok etme
iradesinin ağına düştüğüdür.
Lacan “intihar tek başarılı eylemdir” derken söylenmek istenen
kesinlikle şudur: Böyle bir eylemden sonra özne artık asla önceki
gibi olmayacaktır; “yeniden
doğabilir” ama sadece yeni bir özne olarak.