“Kaba görünüşlü”, çok meşgul veya basitçe yeteneksiz çoğunluk için dinsel yaşam tarihsel etkenlere bağlıdır. Tüm deneyimleri yereldir, toplumun egemenliği altındadır ve tarihsel olarak incelenebilir. Mistik eğilimli “sevecen zihinli” kişilerin ruhsal bunalımlarında ve yaşantılarında ise üstün olan tarih dışılık etkenidir. Onlar için yerel gelenekler, ne kadar gelişmiş olurlarsa olsunlar, somut bir etkilenmeye daha öteye varma deneyiminin basit bir aracından ibarettirler. Son çözümlemede dinsel deneyim psikolojiktir ve en yoğun anlatımıyla kendiliğindendir; içsel olarak harekete geçer, tarihsel koşullar ona yardımcı olur veya onu zorlaştırır.