Günümüz Müslümanları devlet halinde yaşamadıklarından, İslâm devletinin mahiyetini ona kelimelerle anlatmak güçtür. Bu hususta Asr-ı Saadeti veya başka İslâm devletlerini örnek olarak göstermek de yetersiz kalabilir. Çünkü gösterilen örnekler, günümüz insanının kafasında, sadece birer tarihî olay, ölmüş, miadını doldurmuş birer müessese olarak canlanacaktır.