Pavliçenko yorumladı.
"Lisede hiçbir tarih kitabını okumadım, üstüne çiçek çizerdim"
Nefret ederdim bu dersten ama eleştirdiğim için değil, şimdi anlıyorum tarihin bilim olmaktan çıkması onu sıkıcı hale getirdiğinden ilgimi çekmiyormuş.
Maalesef her şeyde olduğu gibi tarihe de fanatikçe yaklaşmışız. Genelde yapılan şey -özellikle eğitim alanında- tarihi, kendi ideolojine ve düşüncelerine uydurmaktır. Böyle olunca da tarihi şahsiyetler ya putlaştırılıyor ya da hain ilan ediliyor. Yani birine göre biri tapılacak derece de putlaşmışken diğerine göre aynı kişi haindir ve zalimdir. Oysa belgelerle ve aynı zamanda iyisiyle kötüsüyle kişiler ve olaylar aktarılmış olsa, bilinci açık nesiller yetişir ve ilerleme de böyle kaydedilir. Ama bunu yapacağımız yere tarihi bir hesaplaşma aracı olarak kullanıyoruz.