Sona Mustafayeva
@_Sona
“Kendi yaşamınızı tam anlamıyla yaşadınız mı?”
Bəzi kitabları sadece oxumuruq, onalar bizim qərarlarımıza, düşüncələrimizə yön verir, həyatımıza toxunur. 
Nietzsche Ağladığında bu qəbildən bir kitabdır. Romanı oxuyarkən öz həyatım barədə düşündüm, doğurdan da həyatımı istədiyim kimi, öz müstəqil qərarlarımla yaşamışammı? Əlbəttə ki yox! Kitab bizə səhifə-səhifə ömrümüzü sürü psixologiyası ilə başqalarının uğrunda necə tükətdiyimizi göstərir. Özünüzə bir yaxşılıq edib bu əsəri oxumalısınız.
Səfillərin tam mətnini ilk defedir oxuyuram. Bundan evvel texminen 400 sehifelik qısaldılmış metni oxumuşdum. Hər kəsin heyran qaldığı 10 balla qiymetlendirdiyi romana bir men isine bilmedim. Bu, belke de, romanı oxudugum yaşla, oxu tecrubemle elaqeldir. Fikrimce romanda işlenmiş beşeri mövzuları, insan hüquqları, azadlıq, cümhuriyyət kimi mövzulari anlamaq üçün qısaldılmış metn kifayet edir.
Sefiller (2 Cilt Takım) kitabında bəyəndiyim tək nüans insan hüquqları məsələsinin sujet xettinde müxtəlif hadisələrlə ifade olunmasıdır. 1700 sehifelik tam metn de uzun uzadı tesvirlər yersiz melumatlar üreyimi üzdü. Romanı bitsin deye gücle oxudum sebrimi tüketdi. 60 sehifeye yaxın kanalizasiya tesvirleri, monastr həyatı, xristian teriqətləri ilə bağlı uzun uzadı, cansıxıcı melumatlar, (halbuki, Dostoyevskiden monastr , kilse, dini teriqetlerle haqqında oxumaq ne qeder maraqlıdır) , Vaterlo döyüşü ile baglı ürekçekici tesviler mene 
Savaş ve Barış (2 Cilt Takım) romanını xatırlatdı. Hüqodan fərqli olaraq Tolstoy Vaterlonu, Napelon ve müttefiqler arasindaki mübarizeni daha axıcı, melumatlandırıcı şekilde oxucuya teqdim. Səfillər bəlkə də romantizm üslubunda yazıldığı üçün oxunması yorucu oldu. Romanda en çox meni bezdiren ise obrazlarin siçan-pişik oyunu oldu. Hüqo sanki Fransada başqa insan yox imiş kimi Jan Valjanı her defe fırladıb Tenardiye ve Javerin eline salir. 1700 sehifelik bir kitabda düşünün ki heç bir obraz mene dolğun, real, semimi, heyatdan alınmış kimi görünmedi. Romantizim bele bir cenceledir. Fikrimce Sefiller konkret bir cografiya üçün ve konkret bir dövr üçün yazılmış eserdir.
Romanda qumarbaz bir insanın psixologiyası, hissləri, qumar ehval- ruhiyyəsi olduqca real tesvir edilib. Əsrərdə qumar oyunlarının bu qədər canlı ifade olunmasi təkcə yazarın yaradıclıq tecrubesi ile bagli deyil, bu hem de ona göredir ki, 
Fyodor Dostoyevski özü de bir vaxtlar qumar oynayıb. O, oyunda itirmeyin ve qazanmağın oyunçunun xarakterinə nece tesir etdiyini olduqca eylenceli axici bir dil ile tesvir edir. Əsəri ilk oxuyarkən bize ele gelir ki qumarbaz Alekseyidir, lakin hadisələr irəlilədikcə qumar aludəçisi kimi 75 yaşlı nene ortaya çıxır) . Romanda rulet oyunları ile yanaşı sevgi intriqaları da olduqca maraqldir. Alikseyin Polinaya olan qarşılıqsız ehtirasli sevgisi ve Generalın Madmazel Blanşeye olan mehebbeti bize gösterir ki her iki aşiqin sevgisi qumardan daha təhlükeli ve mehvedicidir.
Reader Follow Recommendations
Gözlərindən öpərəm,dodaqlarindan sənin,
Şirin sözlər asaram qulaqlarindan sənin,
Saçini oğurlayıb daraqlarindan sənin,
Saxlayaram cibimdə, gizli-gizli qoxlaram,
Yandiraram gecələr, galirsənmi yoxlaram...
Çağdaş Azərbaycan poeziyasının ən çox sevilən şairlərindən biridir Qismət. 
Qumru Əlifbası kitabında şairin seçilmiş müxtəlif illərdə yazdığı,
Karl Saqanın Kosmos kitabınıda kainatla, günəş sistemi , yer küresi və digər planetlərin oxşar fərli cəhətləri, kosmosun yaranma tarixi, başqa dünyalarda həyatın olub-olmaması ilə bagli elmi məlumatlar yer alır. “Büyük Patlama aninda kosullar nasilda?
Ondan önce ne olmustu? Maddeden yoksun küçücük bir even vard da, ardindan madde birden hiç yoktan mi yaratildi? Bu nasil oldu?” 
Kozmos - Evrenin ve Yaşamın Sırları elmi janrda yazılsa da dili olduqca sadədir. Bu kitabdakı məlumatlar təkcə astranomiya elmi ilə məhdudlaşmır. 
Carl Sagan oxuculara kaniantin tarixi ilə yanaşı biologiya, kimya, fizika, fəlsəfə, siyasət, tarix, astralogiya, mifologiya, alimlərin filosofların bioqrafiyası ilə bağlı maraqlı məlumatlar verir.
Kitab İkinci Dünya müharibəsindən evinə qayıdan bir əsgərin müharibədən sonrakı həyatından bəhs edir. Pyesdə 
Wolfgang Borchert oxucuya müahribədən sonra bağlı qapılar arxasında qalanaların həyatını olduqca təsirli bir dillə təsvir edir. Müharibədən qayıdan Bekmen üçün həyat daha əvvəlki kimi deyil, getdiyi bütün qapılar onun üzünə bağlıdır, arvadı başqa biri ilə ailə qurub, ata-anası vəfat edib, heç bir yerde iş tapa bilmir. Vaxtı ilə onu müharibəyə göndərən, işğal və hərb planları quran generallar, hakimlər, siyasətçilər, zəfər nəğmələri oxuyan xalq indi qapıları içəridən bərk bağlayıb və müharibədə həyatı məhv olan bütün gənclər o qapıların arxasında ölümə tərk edilib.
Mağara resimlerinden günümüzedek sənətin keçdiyi yol
Mənə Azərbaycan ədəbiyyatından nə oxuyaq suali veriləndə hər zaman ilk adını çəkdiyim yazar Elçin olur. Onun istər nəsr istərsə də dram əsərlərini çox sevdiyim üçün bu kitabı da oxumağı qərara aldım.Tələbəlik illərindən bəri Elçin oxuduğu Latın Amerikası, Avropa, Rusiya, Türkiyə, Çin və s. ölkələrin bədii yaradıcılığına dair düşüncələrini bu kitabda qısa qeydlər şəklində ifadə edib. Bu qeydlərdə Elçinin öz müasirlərinin yaradıcılığına dair demək olar ki heç bir münasibətinin olmaması diqqətimi çəkdi. Kitabda Azərbaycan dramaturgiyasına dair çox az sayda qeyd var Azərbaycan nəsri haqqinda isə ümumiyyətlə heç bir yazı yoxdur. 
Edebi Düşünceler qeydlər daha çox Rus ədəbiyyatı ilə bağlıdır. Tolstoy, Şekspir və Çexov adı kitabda dəfələrlə çekillir və bəzən bu təkrarçılıq oxucunu yorur. Hər nə qədər Tolstoyu sevsəm də bir kitabda bu qədər çox Tolstoy və Karenina adlarını görmək məni darıxdırdı. Bütün bunlara rəğmən kitabı bəyəndim və oxunmağa dəyər.
Azərbaycan Sevgi Poeziyası 2.CildHamlet İsahanlı · Bakı, Xəzər Universitəsi Nəşriyyatı · 200911 okunma
Fəlsəfi kədərin poeziyası
Səndən yenə
qar yağır.
Yenə sazaq dolu sinəndən şaxtalı sözlər,
qırovlu ahlar,
buz bağlamış
gülüşlər çıxır.
Ölüm qat-qat istidir səndən...
Vaqif yaradıcılığı ənənəvi şeirdən janrı, mövzusu, heyata baxışı ilə fərqənən bir poeziyadır. Bu poeziya sərbəst düşüncənin məhsuludur və klassik təşbehlər, metaforlara rast gəlinmir. Kitabdan seçdiyim bir nümunədə bunu görmək olar: Aya baxıram,
üzü ləkə-ləkə.
Rentgendə görünən
vərəmli ciyər təki. Ədəbiyyatdaki əzəmətli , nurlu Ay obrazında burada əsər qalmayıb, şair Ayı vərəmli ciyərə bənzətməklə onun bütün gözəllik etiketlərini mehv edin. 
Sandıq Şeirləri kitabında toplanan şeirlər Vaqifin yaşlı vaxtlarında yazıldığı şeirlər oldugu üçün bu şeirlərdədaha çox pessimist, dünyada yaşamaqdan yorulmuş ölümü arayan, ona qovuşmağa tələsən şair görürük. Lakin bu şeirlərdəki ölüm qorxulu bir məvhum deyil, əbıdi rahatlığın tək çarəsidir. Hər uca bir dağın dərin
Dərəsi var, deyiblər. Ölümdən başqa hər dərdin, Çarəsi var, deyiblər...
Bəlkə də hər uca dağın Zirvəsi dərəsidir, Bəlkə də ölümün özü hər dərdin çarəsidir... Şeirlərindəki pessimizmə, kədərə rəğmən fəlsəfi üslubu ilə insanı dünyadan ayıran Vaqif şeirləri oxunmağa dəyər bir poeziyadır . Yer üzünün məscidlərində,
kilsələrində
neçə milyard şam yanır hər gün?
Amma yenə
hər yan qaranlıq...
Bəzi kitablar var ki, düşüncələrimizə, qərarlarımıza, həyat tərzimizə təsirli olur. Bertran Rassel kitabları bu qəbildəndir və kitablarinin hər bir sətri sitata ola bilər. 
Sorgulayan Denemeler kitabında ədibin din, fəlsəfə, təhsil, psixologiya, siyasət və s. baglı esseləri yer alıb. Rassel xoşbəxt insan həyati, ideal cəmiyyətdə yaşamagin başlıca şərti olaraq şübhəciliyi vacib sayir. Cəmiyyətdəki bütün sinfi bərabərsizliyin, müharibələrin, əxlaqsizligin əsasında inancın dayandığını irəli sürür. İnsanların dini, siyasi, əxlaqi dəyərləri kor koronə qəbul edib və dogruluguna heç bir sübut olmayan bu dəyərləri başqalarina da diqtə etməyə davam etdiyi müddətcə dünyada bərabərlik, demokratiya sadəcə söz olaraq qalacaq. “Eğer insanlar bir başkasının mutsuzluğu peşinde koşmak yerine kendi mutluluklarının peşine düşmeyi öğrenirlerse, bu beklenti hemen yarın gerçekleşebilir.”
Kitabı fəlsəfə ilə marqalanan oxucular oxusa daha yaxşı olar, əks halda bəzi bölmələri anlamayib tez tez fəlsəfə lugətinə və ya internet məqalələrinə baxmaq lazim olacaq. Fikrimcə Bu kitabı oxumazdan fəlsəfəyə giriş və fəlsəfə tarixi ilə bagli kitablar oxumaq lazimdir.
