“İnsanın aklı çoğaldıkça can sıkıntısı artar.” Dostoyevski
Sosyal bilimci arkadaşlara söylüyorum:
Döneminizin birikimini bilmeden yaratıcı olamazsınız; vahiy gelmiyor çünkü, oturup çalışacaksınız; ilham da sezgi de çalışana tahsis edilir, başka birine değil. Osmanlı döneminin en büyük filozoflarından biri, Taşköprülüzade, “Aklın İbadeti ilimdir” diyor; yani “bilgi, aklın kulluğudur.” İşte biz bu hassasiyeti kaybettik.
Sayfa 65Kitabı okuyor
"İlim aklın ibâdetidir."
Arifler, İslâm'daki biçimsel ibâdetlerin derûnî manálarından bir tanesinin beşerî organları terbiye etmek olduğunu; başka bir deyişle her bir maddi organi terbiye için bir ibâdet bulunduğunu söyler ve eklerler, "Aklın ibâdeti ise tefekkürdür."; ibâdet yani kulluk... Bu nedenledir ki, tanınmış Osmanlı düşünürü Taşköprülü-zâde, "İlim aklın ibâdetidir." [el-ilm: huve ibâdet el-akl] demektedir.
“et-Tefekkur fî's-seyr: Düşünmek yolda olmaktır; seyre dalmaktır."
ve dahi:
"İlim, aklın ibadetidir."
"Belirli bir ibadeti yapan her bir organın bir 'tahâret'i vardır; aklın tahareti de ahlâktır."
Taşköprülüzade Ahmed Efendi
Belirli bir ibadeti yapan her bir organın bir 'tahâret'i vardır; aklın tahareti de ahlâktır.
Taşköprülüzade Ahmed Efendi
Aklın ibadeti düşünmek, dilin ibadeti zikir
Aşık Paşa, Garib-name' de şöyle dile getirir:
"Aklun oldur ta'atı kim fikr ile
/ Dilün oldur ta'atı kim zikr ile."
Sayfa 14Kitabı okuyor
Hak Teâlâ'nın Rızasını Bulmak Veya Kazanmak!
Oğlum, üç ibadetinde mutlak suretle kalbini de hazır bulundur ve aklın başka yerde olmasın, devamlı olarak yaptığın ibadeti düşün. Bunlar: 1.Kur'an okurken, 2. Zikir halinde, 3. Namaz kılarken.
Sayfa 158Kitabı okudu
✧ ORUCUN KAZANDIRDIĞI FAYDALAR ✧
● İnsan, ruhla cesetten mürekkep bir yapıya sahiptir. Bu yapıdaki her iki unsur, insanı kendi yörüngesi etrafında döndürmeye çalışmaktadır. Bu ikisinden biri olan madde, şehevî ve behîmi arzulardır. Yani insanın ceset itibarıyla sahip olduğu, Kur'ân'ın da bize şu cümlelerle tanıttığı yönüdür:
"Andolsun ki biz insanı kuru bir
Aklın ibadeti ise tefekkürdür.
Sayfa 112Kitabı okudu
Kadîm kültürümüzde bilgi/ilim, aklın ibâdeti olarak kabul edilir. Nasıl ki ibâdetin sâlih olabilmesi için temizlik/tehâret zorunlu ise bilginin de sahih olabilmesi için aklın temiz olması gerekir. Aklın tehâreti ise ahlâktır; dolayısıyla temiz/tâhir olmayan bir aklın ürettiği bilgi, hem tür olarak insana hem de çevreye zarar vermeye mahkûmdur
Bu nedenle, hem iyiyi hem de doğruyu beraberce kuşatan güzeli ancak ve ancak insan-ı selim yani edebli, haddini bilen insan üretebilir
