Eldar Məmmədli
@anelfwholovesthesmellofbooks
Mekteb-i Harbiye-i Şahane
Bakı
Şəki, The Middle Earth, 19 August 1993
22 reader point
Joined on February 2024
Şu anda okuduğu kitap
38 yaşlı Alp Arslan yer üzünün ən güclü adam idi. Dövləti Kabildən Aralıq dənizinə qədər uzanırdı. Hakimiyyəti mütləq, ordusu sadiq, vəziri də dövrünün ən istedadlı adamı olan Nizamülmülk idi.
Alp Arslan Anadoluda, Malazgirddə Bizans imperatorunu məğlubiyyətə uğratmış, ordusunu darmadağın etmişdi, Basileus isə əsir düşmüşdü.
Sayfa 68Kitabı okuyor
Yeni yaranan imperatorluq atası Səlcuğun adana daşısa da, əslində qurucusu Toğrul idi. Vəliəhd qoymadan dünyanı tərk etməsi bütün İslam dünyasında qarışıqlıq yaratmayacaqdımı?
Ancaq tezliklə meyxana biri çıxdı, bu da Çağrı bəyin oğlu Alp Arslan.
Sayfa 67Kitabı okuyor
- Bax Səlcuqilər belədir, - Xəyyam dedi, - həm insafsız qarətçidirlər, həm də ən qəddar və ən ali əməlləri olan uca hökmdarlar.
Xüsusilə də, Toğrul bəy. O imperatorluq yarada biləcək bir hökmdar idi. İsfahanı işğal etdikdə üç, Bağdadı fəth edib xəlifəni himayəsi altına aldıqda isə on yaşında idim.
Xəlifə onu "Şərq və Qərbin hökmdarı" adlandırmışdı. Hətta yetmiş yaşı olduğu halda xəlifənin qızı ilə evlənmişdi.
Sayfa 60Kitabı okuyor
Reader Follow Recommendations
Qəfildən Toğrul dilləndi: - Qardaş səni mənə itaət etməyə məcbur edə bilmərəm, adamlarını da dayandıra bilmərəm. Ancaq onlara şəhəri qarət etməyə izin versən, bu xəncəri qəlbimə saplayacağam, - deyib xəncərin iti ucunu sinəsinə dayadı.
Çağır bir anlıq duruxdu, sonra qardaşına tərəf addımlayıb onu qucaqladı. Bir daha ona qarşı çıxmayacağına and içdi.
Beləcə, Nişapur xilas oldu, ancaq həmin ilin Ramazan ayında yaşanan Böyük Qorxu əsla unudulmadı.
Sayfa 59Kitabı okuyor
Ordu şəhərə girər-girməz Çağrı bəy əsgərlərini şəhər içinə və bazara salmağa çalışdı. Ancaq Toğrul bəy Ramazan ayı olduğunu xatırladaraq İslam şəhərinin bu mübarək ayda yağmalanmasının doğru iş olmayacağını söylədi. Çağrı bəy bu sözə qulaq verdi, ancaq dediyindən dönmədi. Sadəcə xalqın bağışlandığı müddət - Ramazan ayı çıxana qədər gözləmək qərarına gəldilər.
At belində hörüklü əsgərlərə hər yerdə rast gəlmək olurdu.
Sayfa 57Kitabı okuyor
Xəyyam dünyaya gəlməzdən on il əvvəl, bir səhər yuxudan oyanan nişapurlular türk ordusunun şəhəri mühasirəyə aldığına gördülər.
Orduya iki qardaş sərkərdəlik edirdi - Şahin adlandırılan Toğrul bəy və Atmaca adı ilə çağırılan Çağrı bəy. O vaxt onlar ad-san qazanmamış və müsəlmanlığı yenicə qəbul etmiş qəbilənin rəisi Səlcuq bəyin oğlu Mikayıl bəyin övladları idilər.
Şəhərin ağsaqqallarına belə bir xəbər yolladılar: "Kişilərinizin qürurlu olduğunu, soyuq sularınızın isə yer altından axdığını deyirlər. Bizə müqavimət göstərsəniz, sularınızı yerin üstünə, kişilərinizi isə yerin altına göndərərik".
Sayfa 56Kitabı okuyor
Ömər növbəti aylarda kubun bərabərliyi ilə bağlı ciddi bir əsər yazmağa girişdi.
Bu əsərdə bilinməyən bərabərliyi ərəbcə "şey" adlandırmışdı.
İspan əsərlərində "Xay" kimi yazılan bu söz sonrakı dövrlərdə qısaldılaraq X şəklini alacaq və bilinməyən rəqəmi işarə etmək üçün istifadə edilən beynəlmiləl X hərfinə çevriləcəkdi.
Sayfa 51Kitabı okuyor
Şairlər və sevgililər
Xəyyam ürəyində zamanın iki üzü olduğunu düşündü.
Zamanın iki üzü və iki mərhələsi var. Uzunluğu günəşə, dolğunluğu isə ehtiraslara bağlıdır.
Sayfa 45Kitabı okuyor
Hər kəs əvvəlcə bir-bir əyilib yeri öpür, ayağa qalxıb yenidən şahı salamlamağa başlayır, xaqan əliylə işarə verənə qədər ikiqat əyilmiş vəziyyətdə gözləyirdilər. Xaqanın işarəsindən sonra sözü olanlar bir neçə kəlmə də deyib geriyə addımlayırdılar.
Qəbul otağından çıxarkən arxalarını hökmdara dönməməli idilər.
Qəribə hərəkətdir! Görəsən bu adəti ilk dəfə kim çıxarmışdı, hörmətə həddən artıq düşkün bir hökmdar, ya olduqca şübhəli bir ziyarətçi?
Sayfa 42Kitabı okuyor
Nəsillər ötdükcə türk xaqanları fars hökmdarlarının pis vərdişlərini mənimsəyib özlərini yarıtanrı sayaraq getdikcə mərasimlərin daha da təntənəli olmasını arzu etmişdilər.
Sayfa 39Kitabı okuyor
Dörd şəhər üsyan ulduzu altında doğulmuşdur:
Səmərqənd
Məkkə
Şam
Palermo
Bu şəhərlərin sakinləri zor tətbiq edilmədən onları idarə etmək istəyənlərə əsla baş əyməyiblər; ədalətin qılıncı başları üzərində olmadan əsla doğru yolda addımlamayıblar.
Peyğəmbərimiz Məkkənin lovğalığını qılıncıyla məhv etdi. Mən də Səmərqəndin lovğalığına ədalətin qılıncı ilə son verəcəyəm.
Sayfa 37Kitabı okuyor
"Səmərqənd! Dünyanın əzəldən günəşə baxan ən gözəl üzü".
