Başlangıçta, epey önceleri ama, onu şu sorun düşündürüyordu: Hemen bütün suçlar nasıl oluyor da böylesine kolaycacık ortaya çıkıyor ve hemen bütün suçluların izleri böylesine çabucak bulunabiliyor? Düşündükçe ilginç birtakım sonuçlara vardı: Ona göre bunun başlıca nedeni, suçun gizlenmesindeki maddi olanaksızlıktan çok, suçlunun kendinde aranmalıydı; hemen her suçlu, suçu işlediği sırada, yani aklın, iradenin, dikkatin en yoğun olması gerektiği anda, akıl ve irade yönünden güçsüzlüğe düşüyordu; akıl tutulması ve iradeyi kaybetme tıpkı bir hastalık gibi geliyordu insana, gelişip yayılıyordu ve suçun işlenmesinden az önce en yüksek düzeyine ulaşıyordu, suçun işlendiği sırada ve ondan sonra kişiliklere bağlı olarak bu düzeyini sürdürüyor, sonrada her hastalık gibi etkisini yavaş yavaş yitirip yok oluyordu. Bu noktada ortaya çıkan soru şuydu: Hastalık mı suçu doğuruyordu, yoksa suç mu kendi yapısına uygun, hastalığa benzer bir şeyleri geliştiriyordu? Şimdilik bu soruyu çözümleyecek güçte bulmuyordu kendisini Raskolnikov.
Sayfa 86
HER ŞEY SENSİN
Garip gönlüm derde düştü yastadır
Zaaf sensin, heves sensin, heva sen
Vurgun bir güzele yürek hastadır
Çare sensin, ilaç sensin, deva sen
Gönül haz almıyor gayri övgüden
Bu can, medet ummaz çirkin sövgüden
Gönül harap, bitap sensiz sevgiden
Sahi, hakikati aramamıza sebep olan şey neydi?
-Akıllarımız mı yoksa kalbimiz mí?
Kesinlikle...
İnsanın eşya üzerinde iktidar kurma isteği ne kadar yoğun olursa, eşyanın onun üzerindeki tahakkümü de o kadar ağır olur ve insan da gerçek bireysel özelliklerinden o kadar uzaklaşır, zihni giderek bir biçimsel akıl otomatına dönüşür.
Aşk, akıl tutulması yaratır insanda, görüşümüzü çarpıtır. Aşık olan kişi, aşık olduğu kişiyi objektif olarak değerlendiremez.
Sayfa 573Kitabı okudu
Çünkü iyi niyetin yüzünden kaybettiğin şey sana başka bir surette geri döner.