"Farz edelim ki zihin tüm özelliklerden yoksun, hiçbir fikir barındırmayan bembeyaz bir kağıttır: Bu zihin nasıl donatılmıştır? Zihne boyanmış durumdaki nerdeyse sonsuz çeşitliliği olan insanın dopdolu ve engin hayalleri, kuruntuları bu muazzam hazineye nereden gelir? Zihin tüm bu bilgi ve sağduyu malzemelerini nereden alır? Bunu tek bir kelimeyle cevaplarım: DENEYİMLERDEN. Tüm bilgimiz deneyimlerden kuruludur ve bilgi eninde sonunda kendi kendisinden türer (Locke, 1690/1959).
Descartes hayatının çeşitli evrelerinde tam bir "dünya" adamıydı. Dans etmeyi ve kumarı severdi, matematik yeteneğinden ötürü de iyi bir kumarbazdı. İnsanlara ait tüm kötü alışkanlıklara, zaaflara ve eğlencelere hevesle katılan bir maceracı ve kılıç ustasıydı.
Freud I. Dünya Savaşındaki katliamlara tanık olduktan sonra, saldırganlığın insan hayatında en az cinsellik kadar önemli bir dürtü olduğunu öne sürdü. Bu önerme Freud'un psikanaliz sistemi içerisinde çok temel bir değişiklikti. Bir kişilik teorisyeni olan ve savaş karşıtı eylemlerde bulunan Erich Fromm da daha sonradan anormal davranışlarla ilgilenmesini savaş sırasında Almanya'da ortaya çıkan fanatizme yordu.
"insan karakterini daha çok inceledikçe, tüm kayıtların, tüm hatıra yazılarının, az veya çok bir yanılsamaya dayandığına daha fazla inandım. Önyargının, kibrin, aşırı duygusallığın veya hataların çarpıtılmış görüşleri var, Mutlak Gerçek diye bir şey yok."
Freud'un çok fazla puro içtiğini biliyordum da...
Sigmund Freud'un ilk biyografi yazarı olan Emest Jones bile bile Freud'un kokain kullandığını açıklamamıştır. Bunu, bir mektupta yazdığı "(biyografimde) belirtmemiş olmama rağmen, maalesef Freud kullanmaması gerekecek kadar çok kokain kullanıyor" ifadesinden anlıyoruz.
Bugün tüm psikologların üzerinde anlaşmaya vardığı bir psikoloji tanımı, yaklaşımı ve şeklinden söz edemezken, bilimsel ve mesleki ihtisaslaşma ile çalışma konusu alanlarındaki muazzam farklılıklardan söz edebiliriz.