Şehzade Mustafa'yı "Nizâm-ı âlem" uğruna feda etmeye mecbur kalmıştı. Halk bir yandan bu kudretli şehzade için ağlıyor ve şairlerin yazdıkları mersiyeler dilden dile dolaşıyor; öte yandan da Busbecq'in şahadetine göre umumi efkâr şöyle düşünüyordu: "Müslümanlar Osmanlı hanedanı sayesinde ayakta duruyorlar. Hanedan yıkılırsa din de mahvolur. Bu sebeple hanedanın, din ve devletin selâmeti ve bekası evlâttan daha mühimdir." İmparatorluk için kullanılan Devlet-i ebed müddet" unvanı da bu inançtan geliyordu.
İranlılar Nasıl Karar Alırmış?
Umumi bir adetleri de mühim işleri, içtikleri zaman konuşmak ve karar vermektir. Ertesi sabah ayrıldıkları zaman geceleyin verdikleri kararlar, toplandıkları evin sahibi tarafından kendilerine sunulur, karar tasdik ve tatbik edilir, tasdik edilmezse tatbik olunmaz.
Sayfa 93Kitabı okudu
Yunan ordusunun Anadolu'dan gerilerken her yeri yaktıkları, insanlık ve uygarlık dışı vahşet yaptıkları İngiliz yazışmalarında tüm dünyaya ilan edilmiştir. Ankara'da Büyük Millet Meclisi önemli bir toplantı yaptı ve Meclis Başkanı Adnan Adıvar imzasıyla bir bildiri yayınladı: "Umumi Harpten sonra Türkiye'nin
Sayfa 44 - Alfa YayıncılıkKitabı okudu
Harb-i Umumi'ye Giriş
2 Ağustos'ta imzalanan antlaşma hakkında İttihatçılardan kaçının bilgi sahibi olduğu, öteden beri hayli yoğun bir tartışma konusudur. Savaş sonrası kaleme alınan hatırata ihtiyatla yaklaşmak gerekir, çünkü bu eserler genellikle yazarın konumunu meşru ve haklı gösterme amacı taşır. Bu nedenle, o sırada günlük tutan Mehmed Cavid Bey'in yazdıkları belki de en güvenilir kaynaktır.
Cavid Bey günlüğünde Said Halim Paşa'nın Yeniköy'deki yalısına bir "moratoryum kanunu"nu imzalatmak için gittiğini ve odada askeri danışmanlardan Albay Erich Weber'i gördüğünü yazmıştır:
Sadrazam istical ile [aceleyle] bir şeyler yazıyordu. Enver, Talat, Halil orada idiler. Ahvalde [durumda) bir fevkaladelik hissettim. Talat'a sebebini sordum, 'yemin ettik' diyerek söylemedi. Hayret ettim. Ve derhal kendisine, 'yoksa Almanya ile ittifak mı ediyorsunuz?' diye sordum. Biraz sonra sadrazam yazdığı kağıdı zarfa koyarak Weber'e verdi. Biz de sadrazamın yanına girdik. Kimseye ifşa etmeyeceğimize dair yemin ettik. Heyet-i hükümet azasının [kabine üyelerinin) sır saklayacaklarına dair yemin etmesi kadar ahmakça bir şey bilmem ki olur mu?
Bunun üzerine Said Halim Paşa antlaşma hükümlerini okudu. Cavid Bey şaşkınlık içindeydi. "Diğer arkadaşlarda ise sevinç, hayret vardı. Biz büyük devletle ittifak ediyormuşuz!" Cavid Bey'in savaş çıktıktan sonra ittifak kurulmasına dair sözleri onlar üzerinde hiç etkili olmamıştır.
Sayfa 60Kitabı okuyor
Yahudi, mukaddes sancağı aslî sahibine teslim etmek yolundaki şanlı nebîlerin ilk tebliğ plânı üstün insanlar kadrosu İsrailoğulları yanında, ihanetine kendi öz peygamberlerinden başlayıp bu hiyanet ruhunu ayrıca kadrolaştıran, soylaştıran, kavimleştiren ve nihayet belli başlı bir ırk ve millet haline getiren bir ilk ve temel tip.. O, nasıl ve nereden geldiği meçhul, şu veya bu ruh keyfiyetinde müstakil bir ırk değil, kendisini Peygamberinden ve sâf ırkından koparmış ve ayrıca mayalaştırıp ırklaştırmış bir soy… Yahudî, mücerret ve umumi mânada ırkiyle insanoğlu kadar geniş müşahhas ve hususî ruhu ve yalnız bu ruha hapsettiği ırkiyle de kendi öz kemmiyeti derecesinde dar.. Roma imparatorluğu devrinde medenî dünyanın %3, bugün ise %1,5 kadarı… O, üstün beşeriyetin çınar ağacından geldi ve sonra kendi kendisini çınarın tohumundan o türlü ayırdı ki, ormana zakkum ağaçlarını saldı; ve sâf tevhitten başlayarak bütün inanışların ve bu inanışlar etrafındaki insan topluluklarının gizli mikrobu oldu.
Sayfa 32 - Büyük Doğu YayınlarıKitabı okuyor
Umumî Tarihçi Nazarıyla Şehzade Katli
Ekseri tarihçiler, evlat yahut kardeş katlinin bir gaddarlıktan ziyade, devletin bütünlüğünü her şeyin üstünde tutmaktan gelen cebri bir fedakârlık olduğunu kaydederler. Bir yakınını aynı mütala ile öldürttükten sonra gözyaşı döken mersiye yazan, üzüntüsünden günlerce odasına kapanan padişahları tarih yazmıştır.
