Harb-i Umumi'ye Giriş
2 Ağustos'ta imzalanan antlaşma hakkında İttihatçılardan kaçının bilgi sahibi olduğu, öteden beri hayli yoğun bir tartışma konusudur. Savaş sonrası kaleme alınan hatırata ihtiyatla yaklaşmak gerekir, çünkü bu eserler genellikle yazarın konumunu meşru ve haklı gösterme amacı taşır. Bu nedenle, o sırada günlük tutan Mehmed Cavid Bey'in yazdıkları belki de en güvenilir kaynaktır.
Cavid Bey günlüğünde Said Halim Paşa'nın Yeniköy'deki yalısına bir "moratoryum kanunu"nu imzalatmak için gittiğini ve odada askeri danışmanlardan Albay Erich Weber'i gördüğünü yazmıştır:
Sadrazam istical ile [aceleyle] bir şeyler yazıyordu. Enver, Talat, Halil orada idiler. Ahvalde [durumda) bir fevkaladelik hissettim. Talat'a sebebini sordum, 'yemin ettik' diyerek söylemedi. Hayret ettim. Ve derhal kendisine, 'yoksa Almanya ile ittifak mı ediyorsunuz?' diye sordum. Biraz sonra sadrazam yazdığı kağıdı zarfa koyarak Weber'e verdi. Biz de sadrazamın yanına girdik. Kimseye ifşa etmeyeceğimize dair yemin ettik. Heyet-i hükümet azasının [kabine üyelerinin) sır saklayacaklarına dair yemin etmesi kadar ahmakça bir şey bilmem ki olur mu?
Bunun üzerine Said Halim Paşa antlaşma hükümlerini okudu. Cavid Bey şaşkınlık içindeydi. "Diğer arkadaşlarda ise sevinç, hayret vardı. Biz büyük devletle ittifak ediyormuşuz!" Cavid Bey'in savaş çıktıktan sonra ittifak kurulmasına dair sözleri onlar üzerinde hiç etkili olmamıştır.
Sayfa 60Kitabı okuyor
·
82 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.