BÜYÜK FİLOZOF VE ŞAİR EHMEDÉ XANİ
Hem şair hem de büyük bir filozof olan Ehmedê Xanî, 1651 yılında Bazîd’de (Doğubayazıt) doğdu. Aslen Hakkarili olan Xanî’nin Babası Şêx Elyaz’tır ve Xaniyan aşiretine mensuptur. İlk derslerini babası Elyaz’dan alan Xanî, kendini hem bilim hem de din alanında geliştirmek ister. O dönemde yüksek öğrenimler feqi
Ehmedê Xani’nin anadilimiz için yaptıklarını bugün daha iyi anlamış durumda olduğumuzu belirtebilirim. Gerçekten de bir toplumu ayakta tutan, direği sayılan dilin çok önemli olduğunu belirtmemiz gerekir.
Nihat Gültekin
1932 yılında, ilk kez Latin alfabesi kullanılarak Celadet Bedirxan tarafından çıkarılan Hawar adlı Kürtçe derginin yayına
Dünyada ilk defa 1962'de Ahmedê Xanî’nin “Mem û Zîn” eserini başka bir dile Rusça'ya Margarita Rudenko'nun çevirdiğini ve tüm dünyada tanınmasına vesile olduğunu biliyor muydunuz?
Çevirisi o kadar zor sayılırdı ki Rusya’nın ünlü Kürdologu M.Hartman bu çeviri işini üstlenmemiştir
Zembilfroş û Xatûn
Zembîlfiroş Efsanesi de, en az Yusuf ile Züleyha, Mem û Zîn ve Siyabend u Xece kadar bölgede bilinen ve halk şarkılarına konu olan hazin bir aşk hikayesi.
Zengin prenses ile fakir gencin sonu hüsranla biten sevdası. Ancak bu birbirini delice seven Mem û Zîn'in öyküsü değil. Şirin için dağları delip yol açan Ferhat'ın
Gelenler dediler ki: ‘Hey Mem! kalk Zin geldi, Zin geldi!
Ruhundur O senin, hiç şüphesiz!
Gerçekten, inanki geldi!’ Öyle ki sevinçten, kalbinden ruhu çekilir gibi oldu
Öyle ki yüreğine gülsuyu serpildi sanki …
Ellerini bu toprağın zincirlerinden koparıp
Yüreğinin kanatlarını çırpmaya başladı o vakit.
Ehmede Xanî - Hayatı , Eserleri
Dünya edebiyati içinde 7 adet kitabı bulunan degerli bir yazardir. kendi döneminin bilim adamidir.Bölgenin üstün yetenekli bilgesidir. Halen mezari Ağri'da bulunmaktadir.
Onun yaşantısının öğrenilmesi Kürt kültür, sanat, dil ve edebiyatını öğrenmek açısından önemlidir.
Şêx Ehmedê Xani, 1651 yılında Hakkari’nin
İslam öncesi Kürt Edebiyatı’nın ilk yazılı örneği: Bilinen ilk Kürtçe şiir M.Ö 330 yılında Baraboz tarafından yazılmıştır.
Klasik Kürt Edebiyatı’nın (İslamî dönem) ilk şairi Baba Tahirê Hemedanî (Uryan) ile Eliyê Heriri’dir.
Kürtlerin adı bilinen ilk dengbêjî; Evdalê Zeynikê ( Van- Mikis)
İlk Kürt kadın dengbêji: Evdalé Zeynıké
GİTSİNLER Mİ?DERSİMLİ MERYEM'İN ACI HİKAYESİ
Meryem İslam’ın şartı 5kg çökelik, 5kg yağdır der.
Meryem 1915’te Çemişgezek ilçesine bağlı Sinsor köyünde tüm ailesini kaybeder. Köyün en varlıklı ailelerinden biriyken her şeyini ve bir kızını geride bırakıp kaçmak zorunda kalan aile ile Meryem ömrü boyunca bir daha hiç bağlantı kuramaz.
Yalnız
AH KADIN
"Gülüşünden vurdular kardeşimi!"
Ah kadın, Cizre miydi senin adın
Cudi'ye bakıp durma fistanın alev alır
Bilmez misin ki kan değdi çakalların dişine
Her bodrum tekinsiz saatler gibi işliyor