314 syf.
·
Not rated
Typee Polinezya Hayatına Bir Bakış , Herman Melville'nin ilk eseri. Seyahatname tarzındaki bu eser gerçek ve kurgu karışımı şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
TYPEE,Pasifik Okyanusu Polinezya Bölgesi'nde bulunan Marksiz Adaları'ndaki yerel kabilenin adıdır. Ve kelime anlamı olarak 'Insan etine düşkün' anlamına gelir varın gerisini siz düşünün
Konusu ise, Melville 15 aylık gemi yolculuğunda(balina avı) gemiden bir arkadaşı ile kaçar ve bu yerel kabile de tutsak halde bulur. 4 aylık ada da kalış sürecini o kadar güzel işler ki kendinizi yerliler ile yanyana hissedersiniz. Doğa,yemekler,inanışlar,giyim,evlilik, aile,savaşmak,birlik beraberlik vs... her alanda ki özellikleri büyük bir canlılıkla tasvir edilir.
Ilkel ya da vahşi olarak nitelendirilen bu insanların saf ve samimi yaşam tarzlarına iç geçirirken aynı anda 'sözde medeniyet' getiriyoruz diyen batılıların tahribatlarına da eleştri yapmaktan geri kalmaz.Getirdikleri medeniyet değil tam tersi vahşettir!!
Medeniyet, sanayi, teknoloji, bilişim ile dolup taşan kültürde yaşamak yerine dünyadan soyutlanmış uzak vahşiler(!) içinde yaşamayı yeğlerdim. Neden mi? Cevabı kitapta. Okuyunca ne demek istediğimi çok iyi anlayacaksınız.
"Ah, mutluluk ışığı sever, biz de dünyayı şen sanırız; ama sefalet kendini vakurca saklar, biz de sefalet yok sanırız."
Hiçbir şey yapmamayı tercih eden bir adamın hikâyesi kısa ama etkileyeciydi.
Yıllarca süren bir sürgünün hikayesi. Hikaye kendisini “Yetmiş yıllık öngörüye, yetmiş yıllık anıları eklerseniz, hepsi toplam yüz kırk yıl yapıyor” cümlesiyle izah eder gibidir. Şöyle ki; Israel Potter, Bağımsızlık Savaşı gazisidir. Ancak beklenmedik bir sürgün onu Fransa ve İngiltere arasında sıkıştırır. Bu sıkışma 50 yıllık bir koşuşturmayı da beraberinde getirir. Süre bu kadar uzun olunca hikaye de haliyle bol oluyor.
Potter, tutsak tutulduğu yerlerden defalarca kaçmayı başarır. Ancak her defasında kaçmanın bir yolunu bulur. Kimi zaman bostan korkuluğunu taklit eder, kimi zaman deli kimliğine bürünür. Ancak hikaye öyle bir işlenir ki okuyucu bir süre sonra Melville’yi değil de Cervantes’i okuyor sanır. Bu kadar uzun süren bir koşuşturma başka bir şekilde anlaşılmaya müsade etmez çünkü.
Eserin içeriği sürgün olunca hep bir acı ve drama aranacağı için, beklentileri karşılamayabilir. Zihinde kalın.
Redburn, hayatı okumayi bilmeyen, kendisiyle ilgili tam ve gercekci fikirleri olmaysn genc bir delikanlidir. Babasının yaptigi gibi bir deniz yolculuguna çıkıp bunun kendisine katacagi degerleri dusunurken hayatin gerceklerini atlamasi onun icin hicte iyi sonuclar dogurmayacaktir.
Kitabin en sevdigim yani yavas yavas bir insanin dusunce biciminin yogurulusunu izlemek oldu. Adim adim hayatin ve getirdiklerinin sorgulanma tarzi, aile ve degerlerle ilgili kaideler, arkadaslar ve yanlislar uzerine cok iyi zamana yayilmis yavas ogrenilisi goruyoruz.
Aci gercekler ve ilk izlenimlerle dolu, herseyin tane tane aciklandigi ama sıkılmadığım muhtesem bir eserdi. Insanlar icin yozlaşmanın varligi ve ogrenilisi, zamanin getirdigi kazanimlar ve dsha niceleri bu kitapta bulabilirsiniz.
Kitap kesinlikle burada abartıldığı kadar iyi bir kitap değil. 12 yaşındaki yeğenimin yazdığı hikayelerin daha başarılı olduğunu söyleyebilirim. Burada felsefe kasmaya çalışanlar hayatları boyunca kasıntı davranan okurlardır. Kitapta iş yapmayı, yardım etmeyi, kovulmayı ve hatta yemek yemeyi reddeden bir katibin garip hikayesi anlatılıyor. Bartleby'i uçmayı istemeyen bir kuşa , yüzmeyi tercih etmeyen bir balığa benzetebiliriz. Bahsettiğim canlıların dünyamızda yaşaması nasıl mümkün değilse Bartleby'nin yaşamadıda mümkün değildir. İncelemelerde karakterin davranışlarının saçma şekilde bir pasif direniş olduğunu sürekli tekrarlansa bile kesinlikle dünyamızda bir karınca kadar yeri yoktur. Tabi ki davranışları merak uyandıran bir karakter. Ancak holokosttan kurtulan bir mahkum bile yaşamak için mücadele edebiliyorsa, Bartleby'nin kitabın sonunda geçmişi hakkında verilen bilgi hareketlerinin en ufak mantıklı açıklamasını vermiyor. Kısacası Bartleby tercih etmediği için değil doğal seleksiyon sonucu yok olmuştur.
