...İbn Fazlan, Seyahatname'sinde Türk kadınlarından bahsederken kadınların zina nedir bilmediğini' söyler. Eski Türk dilinde ahlaklı ve namuslu olmayan kadınlara yönelik özel bir kelimenin yer almayışı da toplumda böyle kadınlara rastlanmadığı için onlara yönelik bir kelime kullanmaya ihtiyaç duyulmadığı şeklinde yorumlanmakta...
Sayfa 25 - Türk Tarih Kurumu, 2. BaskıKitabı okudu
Türk toplumunda dışardan evlenme yani "exogamye" esasti ve tek eşlilik (monogamie) görülmekteydi X.yy'da Oğuz ülkesini gezen Ibn Fazlan, Oğuz subaşısının ve misafir kaldığı bir Oğuzun tek kadınla evli olduğunu görmüştür. Tek eşlilik Türklerin karakteristik bir özelliğidir. Fakat Hanların ve zengin kişilerin bazı durumlarda ikinci eş aldıklan görülmektedir. İlk kadının rızası alınırsa ya da çocuk sahibi olamama durumunda birden fazla evlilik görülmekteydi.
Sayfa 72 - Divanü Lügat-it-Türk Işığında Türklerde Evlilik-Oğuzhan BaşaranKitabı okudu
Günümüzde Çuvaş adının Bulgar kabile birliğini oluşturan Suvaz-Suvar-Sabir kabile adından ortaya çıktığı en yaygın görüştür. Bu ad daha M.S. II. Asırda Ptolemey tarafından anılmıştır. 922'de Bulgarlar arasında bulunan İbn Fazlan'ın seyahatnamesinde Bulgar kabile birliğini oluşturan boylardan birinin Suvaz veya Sivaz adını taşıdığı ortaya konmuş, bu sözün Çuvaş adının eski söyleniş biçimi olduğu ileri sürülmüştür. Bu hususta, Çuvaşların komşusu olan Marilerin günümüzde Çuvaşları, suasla mari, geçmişte ise onları sadece suas (Çuvaş) olarak adlandırdıkları hususuna yukarıda da dikkat çekilmiştir.
Evli bir adamın gayrımeşru ilişkide bulunmasının cezası Türk töresinde idamdır. İbn Fazlan "Seyahatname" adlı eserinde bu husus ile ilgili şu bilgileri vermektedir;
"Kadınlar ve erkekler hep beraber nehre girip çırılçıplak yıkanırlar. Bununla beraber, herhangi bir şekilde zina etmezler. Zina onlara göre en büyük suçlardandır. İçlerinden biri zina ederse, kim olursa dört kazık çakıp zina edenin el ve ayaklarını bunlara bağlarlar. Sonra onu, boynundan uyluklarına kadar balta ile yararak iki parçaya asarlar. Kadına da aynı cezayı tatbik ederler."
Eski Türk Tarihi araştırmalarında kaynak olarak kullanılan "Gerdizi'nin Zeynü'l-ahbar" adlı eserinin Oğuzlar bölümünde zina ile ilgili idam dışında farklı cezaların da verildiğinden bahsetmektedir.
"Bir kişi bakire kız ile zina yaparsa ona 300 sopa vururlar. Ondan bir kısrak, gümüş bir kadeh , elli deve ceza alırlar. Bir kimse evli bir kadınla zina yaparsa, her ikisini hükümdarın kapısına getirirler. Hükümdarın emri üzerine her ikisine 300'er sopa vurulur. Adama yeni keçeden döşeli bir harkan yaptırıp kadının kocasına verirler."
Sayfa 73 - Divanü Lugat-it-Türk Işığında Türklerde Evlilik - Oğuzhan BaşaranKitabı okudu
Kıl çadırlarda oturan ve konup göçen Yörükler diye bahsettiği Oğuzların çok güç şartlar altında yaşadıklarını söyleyen İbn Fazlan kadınlarının yerli ve yabancı erkeklerden kaçmadıklarını, aynı şekilde kadınların vücutlarının hiçbir yerini insanlardan gizlemediğini ama zina eden birini ortaya çıkarırlarsa onu iki parçaya böldüklerini anlatır.
Sayfa 290Kitabı okudu
Eski Orta Asya Türk toplumlarında kadının yeri, çağdaşı diğer toplumlardaki kadınlara kıyasla oldukça ileri bir seviyededir. Bu durum sadece aile içerisinde değil toplum hayatında da kendini gösterir.
Kadınlar hiçbir zamanın erkeklerden ayrı, onlara kıyasla daha az hakka sahip, diğer bir deyişle toplumda ikinci plana atılan bir konumda olmamış, aksine her zaman erkeklerle eşit görülmüştür. Kadınların gerek kendi toplumu içindeki erkeklerden, gerek yabancı erkeklerden kaçmadığı, kendilerini onlardan gizleme gereği duymadığı İbn Fazlan'ın Seyahatnamesinde hayretle dile getirilmiştir. Kadın toplumun her alanında erkek ile beraber yer almış, onunla aynı faaliyetlerde bulunmuştur. Hatta daha çok erkeklere özgü eylemler olarak kabul edilen at binme, silah kullanma ve avcılığa dahi kadınların erkeklerle eşit oranda katıldığı gözlemlenmiştir. (...) Hatta bu nedenlerle bazı Türk toplumlarında kadınların erkeklerden daha güçlü bir yapıya sahip oldukları bile dile getirilmiştir.
Sayfa 20