İstahr: ilk insan ve hükümdar Keyumers’in kurduğu şehir.
Büyük iskender Avesta ve Zend’i yakarak ortadan kaldırdıktan sonra İranşehr halkı temel dinsel kaynaklarını kaybettiği için dinsel konulardaki sorularına cevap alamayınca, dinsel gerçekleri yeniden öğrenmek için Ardaviraf’ı ruhlar alemine gönderdiler. Bu yolculuğun ardından Ardaviraf gördüklerini anlattı ve yazıya geçirtti.
Zâmyâd : Râmyâd diye de yazılan ve iyi özellikleriyle bilinip yeryüzünden sorumlu olan melek. Mezdiyesnâ’da yeryüzü de gök gibi kutsanmaktadır; çünkü su, ateş ve hava gibi diğer unsurlarla birlikte dört unsuru oluşturmaktadır. İnsanoğlunun huzur ve güvenliğinin kaynağı, yaşamının beşiği olan yeryüzü nün kutsanması ilgisiyle çiftçilik, Zerdüşt dininin bir gereği olarak bilinir. Avesta’nm 19. yeşti Zâmyâd’a ayrılmıştır.
Her ayın 28. günü, yer tanrısı adına zâmyâdrûz olarak bili nir. O gün uğurlu ve kutlu bir gün olarak kabul edilir. O gün seyahate çıkmak, tohum ekmek, özellikle meyveli ağaçlar dik mek iyi ve yararlı işlerden sayılır. Rivayetlere göre Yakub Peygamber o gün dünyaya gelmiştir. O günde doğanlar bol rı- zıklı ve insanlar arasında sevilen kişiler olurlar. Zaferân, Zâm yâd’a özgü bir çiçektir.
kaynakça: Yâhakkî, Ferheng-i Esâtîr, s. 223.
MÂH PÂye: “Ay Ülkesi.” Mezdiyesnâ inanışına ait eserlerde, cennetin ikinci tabakası.
H û r ş î d P â y e :
“Güneş Ülkesi,” cennetin üçüncü tabakasının adıdır. Bu makam ölüm sonrası hayatta iyilerin ödülüdür. Mezdiyesnâ inanışı kaynaklarında gerçek cennet de burasıdır. Bütün kutsalların yeri bu cennettir. Mînû-yi Hired'in bilgileri ne göre, cennetin birinci tabakası yıldızlar ülkesinden ay ülke sine kadar, ikinci tabakası ay ülkesinden, güneş ülkesine kadar ve üçüncü tabaka da Ahura Mazda ile diğer kutsalların maka mı olan Garazman'dır (Arş-i a’lâ).
kaynakça: Afifi, Esâtîr ve Ferheng-i Iraní, s. 557.