"Budizm'in ilk dönemlerinde yaratıcı Tanrı fikri yoktur. Ayrıca varlığın kendiliğinden veya yokluktan tesadüfi bir biçimde varoluşu da kabul edilmez. Bir şeyin varlık dünyasına çıkışı bazı ön şartlara ve diğer faktörlere bağlıdır ve Budizm'de, 12 Halkalı Nedensellik Yasası veya Bağımlı Varoluş Yasası şeklinde tanımlanır. Nedensellik çemberinin on iki çubuğu yani Nidanalar, genellikle şöyle bir dizi içinde sunulur:
1. Yanılgı / cehalet (avidya) yanlış düşüncelere yol açar,
2. Yanlış düşünceler birtakım güdülenmelere, eğilimlerin, karakter özelliklerinin biçimlenmelerine (samsara) ortam hazırlar,
3. Buradan da bilinç oluşur (vijnana),
4. Bilincin ben'le ben olmayanı ayırt etmesinden özne-nesne ikiliği, ad ve beden (nama-rupa) ortaya çıkar,
5. Bundan altı duyu alanı gelişir (şadayatana),
6. Duyularla nesnelerin karşılaşmasına (sparsa) neden olan şey altı duyu alanıdır,
7. Karşılaşmadan; hoşlanma, hoşlanmama gibi duygular, coşkular oluşur (vedana),
8. Duygular, coşkular isteklere, tutkulara dönüşür (tanha),
9. İstekler ve tutkularsa bağımlılığa, insanın isteklerinin, tutkularının tutsağı olmasına, bireysel yaşam isteğine (upadana) yol açar,
10. Upadana'dan oluşuma bağımlılık (bhava) ortaya çıkar,
11. Oluşum doğuşa yol açar (cati),
12. Doğuşsa, ihtiyarlık ve ölüme (cara-marana), ızdıraba, gözyaşı, tedirginlik ve umutsuzluğa yol açar. Buradan da yine yanılgı (avidya) ortaya çıkar."
Sayfa 74 - Siyah Beyaz Yayınları - Budizm'in Temel Öğretileri - Bağımlı Varoluş Yasası
Cehalet
Avidya: Hindu kökenli dinlerde alemdeki kötülüğün tek ve yegane sebebi olan cehalet anlamına belir.
Sayfa 372Kitabı okudu
"Tıpkı beşeri bedenin bütün ırksal farklılıkların üstünde ve ötesinde ortak bir anatomiye sahip olması gibi, beşeri psişenin de kültürde ve bilinçteki bütün farklılıkları aşan ortak bir alt-katmana sahip olduğu belirtilmelidir.Bu alt katmana kollektif bilinçdışı adını verdim. Bütün insanlık için ortak olan bu bilinçdışı psişe, yalnızca
“Kurtuluşa ulaşmanın Bilgi’den başka hiçbir vâsıtası yoktur; sadece o, arzuların bağlarını (ve bireysel hâle hâkim olan diğer arızilikleri çözer. Bilgi olmaksızın Selâmet’e (Ananda) ulaşılamaz. Eylem (hem genel manasıyla hem de taabbudî amelleri ifade eden manasıyla karma) cehaletin (avidya) zıddı değildir, onu uzaklaştıramaz; ama Bilgi, tıpkı ışığın karanlıkları yok ettiği gibi cehaleti yok eder. Tıpkı bulutlar dağıldığında Güneş’in aydınlığının yayılması gibi, dünyevî duygulardan (ve benzer bağlardan) doğan cehalet uzaklaşır uzaklaşmaz (bütün yanılsamalar yok olur ve) kendiliğin (Atma) ışıltısı uzakta (varoluşun bütün dereceleri boyunca), bölünmemiş bir hâlde (her şeye nüfuz ederek ve varlığın bütününü aydınlatarak) parlar.”
Cehalet avidya, yani ışıksızlıktır. Vidya anlayış ya da bilgeliktir. Işığın
varlığı karanlığın yokluğu demektir. Gündüzün varlığı gecenin olmaması
demektir. Cehaletin varlığı anlayışın olmaması demektir. Buda der ki,
“Cehalet sona erdiği zaman anlayış ortaya çıkar.”
Sayfa 222Kitabı okudu
Zaman akar gider, yaşam solar biter... ¨Vedanta
Bu büyük gösteri yalnızca "cehalet"imizle (avidya) izlenir
niteliktedir; uyanmış gözün önünde ortadan kaybolur.
Vardırlar ve yokturlar. Duman gibi, kendileri ve yaratımları gelir geçer, akar ve yiter gider.
Sayfa 171 - Kabalcı / Birinci Basım: Mayıs 2004 - Şiva'nın kozmik hazzı (Yüce Tanrı 4)
Bireysellik, arzu sayesinde değişir ve ayak-
ta durur. Bütün arzuların nedeni ise cehalettir (avidya).
Sayfa 98Kitabı okudu
metafizik cehalet_
Hint felsefi söz dağarında avidya terimi, "metafizik türde cehalet' anlamında öne çıkmıştır. Avidya nihai gerçekliği gizliyordu; "irfan" (gnosis) hakikati, dolayısıyla gerçek olanı ortaya çıkarıyordu. Belli bir görüş açısından, bu "bilmeme" "yaratıcıydı"; İnsan varoluşunun yapılarını ve dinamizmini yaratıyordu. Avidya sayesinde insanlar sorumsuz bir varoluş içinde, davranışlarının (karman) sonuçlarını bilmeden yaşıyorlardı. Tutkulu araştırmalardan ve zaman zaman ani ilhamlarla aydınlanan duraksamalardan sonra ruhgöçünün kökeni ve dinamizmi avidya içinde tanımlandı: Cehalet (avidya) "neden-sonuç" yasasını (karman) yaratıyor veya güçlendiriyor, karman da kesintisiz yeniden bedenlenme dizisi cezasını (samsâra) veriyordu. Neyse ki irfan (inana, vidya) sayesinde bu cehennemi çemberden kurtuluş mümkündü.
dünyaya dönmekten kurtulmak_Kitabı okudu
