balkan savaşı

Unutturulan bir kahraman: Deli Halid Paşa

1903 yılında Harbiye’den mezun olduktan sonra Trablusgarp, Balkan, I.Dünya Savaşı ve Milli Mücadele’de Doğu’dan Batı’ya bütün cephelerde en önde çarpışan, cepheden kaçanı sol tarafında taşıdığı “namussuz” adını verdiği tabancasıyla anında öldürecek kadar gözü pek bir komutan, Kars’a Türk bayrağını dikip, sonra da “Karsıalan” soyadını alıp anılan, 14 Kasım 1918’de “Kars İslam Şurası”, Ocak 1919 “Ardahan Kongreleri” ile işgalleri ret ve protesto ederek, Artvin, Kars, Ardahan, Iğdır, Nahçıvan ve Ahıska’yı içine alan yerli bir hükümet teşkil ederek kadınlara ilk seçme-seçilme hakkını veren teşkilatçı “Deli” lakabıyla şöhret bulan Halid Paşa, hala aydınlanmamış olan bir cinayete kurban gitmişti. Hem de TBMM koridorunda!
Deli Halid Paşa’yı TBMM’de işlenen ilk cinayetin kurbanı haline getiren şey; “bildiği doğrularla ilgili en son söylenecek şeyi en başta ve karşısında kim olursa olsun en üst perdeden söylemesi, vatanı ve milletinden başka bir şey düşünmemesi idi.”
“Deli Halid Paşa gibi düz, eğilip bükülmeyen, neticeyi siyasetle lafla değil de, her zaman silahla, mertlikle, yiğitlikle almaya alışmış ve bunda da hep başarılı olmuş bir askerin kendi karakterine düşüncelerine davranışlarına uygun düşmeyen siyasete girişini Dr. Rıza Nur:
“Deli Halid’e Mustafa Kemal mebusluk teklif ettiği vakit ben yanında idim. Zavallı Halid “İstemem” dedi. “Ben mebusluk yapamam pek asabi bir adamım, kürsüye çıkar bir şey söylerim. Bir mebus itiraz eder. Ben itiraza alışmamışım. Tabancayı çıkarır vururum. Beni yapmayınız dedi. Fakat olmadı. Zorlandı, sanki başına geleceği de biliyormuş. Yalnız bu yüzden kendisi başkasını öldüreceğim zannediyordu. Halbuki kendisi öldürüldü. Burasını bilemedi. Halid, pek namuslu ve hamiyetli idi.”