Müthiş
İnsiyaklarınızın kendiliklerinden yapabilecekleri bu ezelî cilvelere mâni olacak kadar kendi üstünüze katlanmış bir şuurunuz var. Avrupa’yı bilmiyorum, fakat bizim monden hayatımızda hâlâ bazı ince şekilleriyle devam eden bu oyunların adi riyaziyelerinden hoşlanmıyorum. Bence kadının münevver olması ve erkek seviyesine yaklaşması demek, her şeyden evvel bu iptidaî koketriden* ayrılması demektir.
*koketri: Beğenilme merakı
Sayfa 56 - Ötüken Yayınları
ÜNLÜ EDEBİYATÇILARIN AZ BİLİNEN ÖZELLİKLERİ
I. Çirkinlik Sanrısı veya Beğenilme Tutkusu
Kimi yazarlar dış görünüşlerine verdikleri aşırı önemle veya kendilerini çirkin bulmalarıyla hatırlanır. Türk edebiyatında Cahit Sıtkı Tarancı, Reşat Nuri Güntekin ve Ahmet Haşim gibi yazarların kendilerini çirkin buldukları bilinir. Hatta öyle ki Ahmet Haşim, dostları tarafından oldukça heybetli bulunan başı için özel bir şiir yazmış ve hiç beğenmediği kafasından “cehennemde yetişmiş bu kafa” diye bahsetmiştir.
Öte yandan unutulmaz Sefiller’in yazarı büyük romancı Victor Hugo’nun dış görünüşüne çok önem verdiği ve yaşlanmanın etkilerini azaltmak için her sabah soğuk su dolu bir küvete girdiği aktarılmaktadır.
Balzac da yakışıklı, güçlü bir beyefendi olarak edebiyat âleminin sayılı koltuklarından birinde oturur. Öyle ki Balzac’ın zamanında şairlerin ve romancıların zayıf ve güçsüz, hatta mümkünse veremli olmasının mesleklerinde başarı getirdiği düşünülüyordu. Ne var ki romantizm akımının yüksek yoğunluklu duyguları öne çıkarmasından kaynaklandığı anlaşılan bu yargı, kaslı vücudu ve dalgalı uzun saçlarıyla okurların olduğu kadar kadınların da ilgisini çeken Balzac’la değişmeye başladı.
Beğenilme, görülme isteği sağlam, temiz bir itkidir, ama başkasından, okul arkadaşından daha iyi, daha güçlü, daha akıllı olarak tanınmak isteği insanı kolayca aşırı bir benciliğe düşürebilir, ki bu da hem kendisine hem de topluluğa zararlı olabilir. Onun için öğretmenler öğrencileri daha çok çalıştırmak için, işin kolayına kaçıp kişisel yükselme tutkularını körüklemekten de sakınmalıdırlar.
John Dewey
İnsan doğasındaki en önemli ilke beğenilme tutkusudur.
Üç istek sizi başkalarının kölesi yapar;
Sevilme isteği,
Beğenilme isteği,
Takdir edilme isteği...
Sevilme ve beğenilme ihtiyacı, sırları ortaya dökme ihtiyacıyla çelişebilir, çünkü sırlar kişinin zaaflarını ortaya koyar
Sayfa 91
