Osmanlida tarikatlar
Ulema ve meşayihin yaptığı toplantının kararlarına göre, uzun bir süre Bektaşî tekkesine Nakşîbendî, Kadirî ve Saadîye tarîkatı mensupları bir nevi kayyum olarak atandı. Katledilenler yanında, sürülenler oldu ve sürgünler Anadolu'daki katı Sünnî zihniyetin hükmettiği şehirlere yollandı. Yeniçeriler yanında Bektaşîler, öyle sanılanlar, sanılanlarla ilişkileri olanlar takibata ve şedît cezalara uğradı.
Bektaşi Tarikatı
... Ey talip! Allah, Muhammed, Ali ve On İki İmam'a iman getir. Mezhebini bir bil. Hakiki mürşidin Ali, rehberini Muhammed bil. Yalan söyleme, haram yeme. Dedikodu etme. Şehvetperest olma. Eline, beline, diline sahip ol. Kibir ve kin tutma. Kimseye haset etme. Gördüğünü ört görmediğini söyleme. Elinle koymadığın şeye yapışma. Elinin ermediği şeye el uzatma. Sözünün geçmediği yere söz söyleme...
Sayfa 55Kitabı okudu
Eski Kulağı Kesiklerden
Becerikli, iş bilir ve kıvrak zekâlı olmakla birlikte, bu meziyetlerini kendi menfaatleri doğrultusunda
kullanan, bu arada ufak tefek kaçamaklarla kendisine çıkar sağlayan kişilerden
bahsederken kullanılır.
Bu deyimin dilimizdeki varlığı ta 16. asır başlarına, Hacı Bektaşî Veli zamanına kadar
uzanır. Bilindiği gibi Hacı Bektaşî Veli
Sayfa 82Kitabı okudu
Düşünce alanında, ister siyasi, ister dini ister başka alanda olsun, Bektaşi tarikatı toplum içinde önemli bir rol oynamıştır.
Sayfa 48Kitabı okudu
Eski Kulağı Kesiklerden
Becerikli, iş bilir ve kıvrak zekâlı olmakla birlikte, bu meziyetlerini kendi menfaatleri doğr-
ultusunda kullanan, bu arada ufak tefek kaçamaklarla kendisine çıkar sağlayan kişilerden
bahsederken kullandığımız bir deyimimiz vardır: Eski kulağı kesiklerden.
Bu deyimin dilimizdeki varlığı ta 16. asır başlarına, Hacı
Sonunda Ahiler de, Abdallar gibi, Bektaşiler tarikatına sığındılar.
Abdallar, Osmanlıların destek ve ayrıcalıklar vererek Bektaşi tarikatı
yoluyla yönlendinneye çalıştıkları dervişlerin düzene karşı eylemlerine
katıldılar. Yavaş yavaş, bütün cemaat-dışı kımıldanmalar, din
konusunda kural-dışılığın (non-conformisme'in) merkezi durumuna
gelen bu tarikatta kendilerine barınak buldular.
Ahiler ve Abdallarla birlikte, tıpkı Ahiler gibi, bazı mistik tarikat
biçimleri ile sosyal kurumlar arasında bir kaynaşmayı temsil eden Bacıyan-
ı Rum da ortadan çekildi.
Kadın, Bektaşi tarikatı içinde, kimliğini ve karışılmazlığını koruyabildi.
Kadınların bu tarikat içinde mühim bir yeri oldu: Erkeklerin
yanında toplantılara katılıyor, toplulukla ilgili kararlarda söz alabiliyorlardı.
Aşık, ozan kadınlar da vardı ve törenlerde On iki hizmet'in
belirlenişinde de söz sahibi idiler.
