Çöküş dönemi
Denebilir ki, biz ekonomik açudan ne kadar mefluç, maddiyat bakımından ne derecelerde sefalette isek, onlar bu yönlerden o kadar güçlü, o kadar müreffehtirler.
Bu bakış açısından, şüphe yoktur ki, Islam kavimleri acınacak durumdadırlar ve Batı kavimlerinden öğrenecek pek çok şeyleri olduğu gibi, bu konuda onlara ne kadar imrenseler hakları
Sayfa 39 - PınarKitabı okudu
Herhangi bir bütüne veya bir bütünün bir parçasına bir amaç tayin etmek istersek şunları buluruz: Birincisi her bir parça doğru işlevi yürütmek için oradadır, gözün görme işlevi için yaratılmış olması gibi; ikincisi daha az saygıdeğer parçalar daha saygıdeğer parçalar içindir; duyuların akıl, ciğerlerin kalp için olduğu gibi ve üçüncüsü tüm parçalar bütünün mükemmeliyeti içindir, maddenin biçim için olması gibi parçalar da bütün içindir. Ayrıca tüm insanlık harici bir amaca bağlıdır, bu amaç ise Tanrı’nın iradesidir. Bu yüzden evrenin parçalarındaki her bir yaratık kendi işlevini yürütmek ve mükemmelliği sağlamak için oradadır... [Aquinas]
Sayfa 334Kitabı okudu
“Bir yazı harfi tasarlarken rehber olabilecek kusursuz bir model hepten hayaldir; bugün tasarımcı için daha önceki bir sanatçının yarattığı biçim dışında bir kopya yoktur ve tasarımcının çalışmasının mükemmelliği tümüyle o geleneksel biçimin aktarımına katabileceği hayalgücü ve duygu derecesine bağlıdır.”
Sayfa 204Kitabı okudu
Hegel'in söylediği gibi, "sanatın güzelliği ve mükemmelliği ... biçim ile konunun kaynaşıp birleşme ... ölçüsüne bağlı olacaktır."
İşin ilginç yanı, özellikle insanların çok şeye sahip oldukları yerde bu mutsuzluk daha da fazla. Çok mu şaşırtıcı? Hayır. Dünyanın zengin bölgeleri, tutsaklıklarını daha derinden biçimle tanımlarlar ve daha fazla maddiyat odaklı olurlar; dolayısıyla, egonun da daha fazla tutsağıdırlar.
İnsanlar, mutluluklarının yaşadıkları şeylere bağlı olduğuna inanıyorlar ve dolayısıyla biçimlere bağlanıyorlar. Başlarına gelen iyi ya da kötü şeylerin, evrenin en dayanıksız, en geçici şeyleri olduğunu anlamıyorlar. Şu ana olması ya da olmaması gereken bir şey gözüyle bakıyor, kaçırdıklarına, kaybettiklerine üzülürken, gelecekte sahip olacaklarını umdukları şeylerin hayaline kapılıyorlar ve böylece şu anda yaşamayı unutuyorlar. Dolayısıyla hayatın kendisinde var olan, biçimin ötesinde keşfedilmeyi bekleyen mükemmelliği görmüyorlar. Şu anı kabullenin ve herhangi bir biçimden çok daha derin olan mükemmelliği bulun.
Varlığın mutluluğu - tek gerçek mutluluk - size herhangi bir biçim, mülk, başarı, kişi ya da olay olarak gelemez. Dahası, mutluluk size kendiliğinden gelemez. Sadece içinizdeki biçimi olmayan boyuttan, içinizdeki bilinçten, yani gerçek sizden yükselebilir.
Eğer doğada böyle bir zekanın mevcudiyetini gösteremiyorsaniz, tüm idealler ve nihai sebepler kuramınız yerle bir olur.
Timaeus'ta Platon'un cevabını okuyabilirsiniz. Yunanlıların "mit" dediği biçimde, açıkça dini bir tonda yazılmış Timaeus'ta yaratılış mitinin, yani gerçeğin şiirsel bir ifadesi var, fakat bu ifadenin gerçeği aynen yansıtıyormuş gibi alınmaması gerekir. Bu diyalog bize dünyanın ideal mükemmelliği amaçlayan bir tasarım çalışması olduğunu söyler. Zeka tanrısal yaratıcının aklıdır. Yaratıcı da iyi olduğu için kendisine mümkün olduğunca benzeyen bir eser yaratmak ister. Mükemmel Formlar, kendisinin evreni zaman ve mekânda yaratırken kullandığı model veya başvuru noktalarıdır. Evrenin kendisi de bedeni ve ruhu olan yaşayan bir varlıktır; amaçsız tesadüf rüzgarı tarafından süpürülen cansız maddesel bir atom kaosu değildir. Dünyanın ruhu müziksel harmoninin oran ve sayıları tarafından akort edilmiştir; bedeni ise geometrik biçim tarafından sınırlanmış ve çerçevelenmiştir.
… kadınlar, bir elbiseyi güzel gösteren şeyin giyenin zarafeti, mükemmelliği değil, biçim dikim ustalığı olduğuna inanmaktan hoşlanırlar.
Sayfa 50 - Oda, 1. baskı
niçin bir digerimize vermek, neden onların iyiliğini de kendimizinki gibi istemek ve ortak ürünü mükemmelliği için nasıl çalışmak zorunda olduğumuz gerçekleri net olarak belirecektir. Tıpkı yağmurun yağması ve güneşin doğması gibi doğal olan bu evrensel yasalara uymak, insana zor gelmez, ona acı da vermez. Çünkü evren boyutu ile bir olmak ve tüm insanlarla ortak olan bir frekansta titreşmek, olsa olsa haz, sevinç ve mutluluk gözyaşlarını getirir.
Ama bunun için, önce herkesin birbiriyle ve evrenle bir bütün olduğunun farkına varması gerekiyor. Yani, gelişmiş ve kendi önemi ile sorumluluğunun bilincine ulaşmış bireylerin ortaya çıkması ilk şart. Holistik (bütüncül) evren kavrayışı günümüz biliminin son vardığı düzey. Yani artık, insanı kendini, diğer insanları, doğayı ve evreni ayrı ayrı bi film olarak değil de, aynı bütünselliğin de biçim ve formlardaki dışa vurumu ve belirlemesi şeklinde algılamak zorunda.
