8'inci asırda Buda dini Yüksek-Asya'da yeniden yayılma imkanlarını bulduğu zaman, herhangi bir tesirle, Göktürk hükümdarı Bilge Kağan büyük veziri Tonyukuk'dan payitahtında bu din adına bir tapınak yapmak istediği zaman, akıllı vezir ona, içtimai ve coğrafi şartları pek iyi bilerek:'' Savaşı ve hayvan kesmeği yasaklayan ve miskinlik telkin eden bir dini kabulün Türkler için bir felaket olacağını '' söylemekle göçebe bir kavmin inanış ve düşünüşlerine hakkiyle tercüman olmuştu.
Sayfa 20 - ÖtükenKitabı okudu
Zarif Türk
Herkese Merhaba
Bugün sizlere 
HM Alper Duran kaleminden 
Zarif Türk kitabının yorumu ile geldim
𓃢Bu kitap büyük atamız Oğuz Han'dan günümüze kadar Türklüğün ne olduğunu, Türk'ün İslâmsız, İslâm'ın da Türksüz olmayacağını tarihi gerçeklikler doğrultusunda kaleme alınmış bir kitaptır. Son bir asırdır birtakım çevrelerinin etkisiyle bu
Bilge olmak..
".. O sözleri işitince gece uyuyasım gelmedi, gündüz oturasım gelmedi.."
Vezir Tonyukuk
Börü Budun, Göktürk Vezir Bilge Tonyukuk tarafından, Ilteriş yani Kutluk Kağan'ın emriyle tahmini olarak 680'de kuruldu.
Sayfa 37
Kapgan Kağan; ağabeyi kadar olmasa da Vezir Tonyukuk'un bilgeliğinden istifade ediyordu. Ağabeyinin oğulları Bilge ve Kül ülkeyi zenginleştirmede en büyük destekçisiydi. Hele Kül... Yüreği ve bileğiyle Türklüğün övüncüydü.
184 syf.
10/10 puan verdi
Tonyukuk malûm olduğu veçhile Gök Türkler’in tarihinde maruf bir şahsiyettir. Birkaç Gök Türk hükümdarı zamanında yaşamış olan bu vezir Türkler’in istiklal hareketine iştirak etmiş. Bilge Han zamanına kadar yaşamıştır. Thomsen vezirin yaşadığı devirleri göz önünde tutarak bu yazıtın da 725 yıllarında dikilmiş olması lâzım geldiğini yazmaktadır. Bu yazıt Bilge Han ve Kültegin yazıtının civarında olup Tola ırmağının yukarı taraflarındadır.
Atatürk de dönemimizin Tonyukuk'u idi.
İkinci Göktürk kağanlığından itibaren çok önemli vezir, kumandan ve danışman olan Tonyukuk, Bilge ve Köl Tigin döneminde de ününü devam ettirmişti. Tonyukuk, Çinlileşmemek ve Budist etkilerin Göktürk toplum hayatına sirayet etmemesi için çok gayret sarf edecekti tüm ömrünce. Tonyukuk'un bu inanç ve kararlılığı, çevre Türkler arasında o kadar güçlü ve etkili olmuştu ki -IX. yüzyıl seyyahı İbn Fadlan'a göre- Oğuz beyi Küçük Yanal'ın müslüman olması üzerine halkının, "müslumansan bizim başkanımız olamazsın" tehdidine boyun eğerek Göktürk inanç sistemine geri dönmüştü.
Sayfa 25Kitabı okudu
Tonyukuk han kudretli Gök-Türk Hâkânı Bilge Kağan'ın kendisine; Türklerin de artık yerleşik düzene geçmeleri büyük şehir ve kasabalar kurmaları gerektiğini teklif edince bu emektar Vezir, ona Türklerin bu özelliğini dile getirmiş ve aynen şöyle demiştir;
“Bu olmaz. Çünkü Türklerin sayıları az, Çinlilerin ise çok fazladır. Buna rağmen biz çinlilere karşı hep muzaffer olduk. Bız göçebe savaşcı bir milletiz. Kendimizi güçlü hissettiğimizde zaman, devamlı akınlar Yapıyor, zayıf oldugumuz zamanda, dağların vadilerin derinliklerine dalıyor ve kendimizi kurtarıyoruz.”
Sayfa 150Kitabı okudu
Onun hala hayranı olan Alman ilim adamları bugün bile takdirlerini açıklamak için Tonyukuk'a "Gök Türk İmparatorluğunun Bismarkı demektedirler. İşte, Tonyukuk-Han o zamana kadar üç Gök Türk Hakanına hizmet etmiş olan bu emektar vezir Bilge Kağan'a Budizm'in Türk'ün askerlik ruhu ve milli karakterlerini dumura uğratacağından söz etmiş ve büyük bir basiretle ona aynen şöyle demiştir: "-Bu olmaz. Çünkü Türklerin sayıları az, Çinlilerin ise çok fazladır. Buna rağmen biz Çiniilere karşı hep muzaffer olduk. Biz göçebe savaşçı bir milletiz. Kendimizi güçlü hissettiğimiz zaman devamlı akınlar . yapıyor, ·zayıf olduğumuz zamanda, dağların, vadilerin derinliklerine dalıyor, kurtuluyoruz. Buda ve Tao dinlerine gelince; bu dinler daha çok sulh içinde yaşayan ve sessiz ve uysal kişiler içindir. Savaş yapmak ve güç kazanmak isteyenlere göre değildir''. Böylece onu her nasılsa saplanıp kaldığı bu çok tehlikeli fikirlerden vazgeçirmeye muvaffak olmuştur.
2.Taş (Güney Cephesi) - Vezir Tonyukuk Kitâbesi
Demir Kapı’ya kadar gittik. Oradan geri döndük. İni İl Kağan’a… Tacikler, Toharlar… ondan berideki Suk başlı Soğdak kavmi hep gelip baş eğdi.
Türk milletinin Demir Kapı’ya , Tinsi Oğlu denen dağa ulaştığı hiç vâki değildi. O yere, ben Bilge Tonyukuk ulaştırdığım için sarı altın, beyaz gümüş, kızıl yak öküzü, eğri deve, mal sıkıntısızca getirdik.
İlteriş kağan, bilgisinden dolayı, yiğitliğinden dolayı Çin ile on yedi defa savaştı. Kıtaylarla yedi defa savaştı. Oğuzlarla beş defa savaştı. Bu savaşlarda da danışmanı hep ben idim. Kumandanı da yine ben idim. İlteriş Kağan’a, Türk’ün hakim kağanına, Türk’ün bilgili kağanına.”
725 yılından sonra Bilge Kağan, Çin’e karşı yumuşadı. Onların bu tarihte gönderdikleri elçiyi gayet iyi bir şekilde karşıladı. Büyük vezir Tonyukuk hakkındaki son haber bu elçiliğin gelişi ile ilgilidir. Bundan az sonra ölmüş olmalıdır.(...)
Sayfa 24Kitabı okudu
