Yaşam bir gemi olsa çarşaf gibi bir denizde değil, her zaman dalgalı bir okyanus üzerinde yol alır.Haliyle son ana dek sürekli sarsılır ve izler alırız. Kitabın içeriğine dair fikrimi belirtmeden önce somutlaştırabildiğim kadar analojik bir örnekle başlamak istedim. Çünkü bu kitap değişkenliğin kitle üzerindeki etkisinin, öznel bir kaçışla tavizsiz tartışmasını içeriyor.
Kitapta Aziz Manuel’in gösterdiği davranım yolu aslında çok net bir ödev ahlakı örneğidir. Aziz Manuel değer gören kıymetli bir rahiptir lakin ölümden sonra yaşam inancı sarsılmaktadır. Buna rağmen bir rahip olarak inançla ilişkilerini köylülere itiraf etmek yerine “yaptığı işe” inanmayı tercih eder. Çünkü bu eylem bütünü onun yaşamı anlamlandırma noktasındaki yegane ödeviydi.Yani Aziz Manuel kitlesel faydanın ikamesini kendinden kaçmakta bulmaktadır.
Eserde teolojik çıkarımlar ile toplumsal tutumların nasıl birbirlerine cephe aldığını görebiliyoruz. Yadsınması gayet zor olan öznel bakışın nasıl bireysel faydadan uzaklaştığını deneyimliyoruz. Aziz Manuel yaşatmak için yaşadı lakin son onun istediği gibi miydi ? Bunu eminim kendisi dahi tezahür edemiyordur. Çünkü hiçbir zaman kendisi için yaşamadı.
