Budizm Hristiyanlıktan yüz kez daha realisttir- objektif ve serinkanlı soru sorma mirası taşır, yüzyıllarca süren felsefi bir hareketten sonra gelmiştir.
Sayfa 25Kitabı okudu
islamiyet öncesi türklerin, "şaman" geleneği de dahil; budizm, maniheizm ve ortadoğu'dan çıkan bütün monoteist dinlerden etkilendiği, muhtelif kültür çevrelerine dahil olduğu görülmektedir. bu durum, mensup olunan dini çevreye göre çeşitli yazıların da kullanılmasını birlikte getirdi ama bunlar türkçenin yaşamasına engel teşkil etmedi. yaşayan ve gelişen türkçenin dalları, lehçeleri, tarihi tekamülü; çok defa fonetik özelliklerini iyi izleyemediğimiz, bu muhtelif alfabelerle kaleme alınan metinlerde mevcuttur. yazılı dilin bu fonetik noksanlıkları, hukuk ve idari tarihiyle ilgili deyim ve kurum adlarının fonetik yönden saptayamadığımız muammalar dizisi olarak karşımıza çıkmasının nedenidir
Sayfa 38 - timaş yayınları, 3. basımKitabı okuyor
Budizm'e göre, her türlü ihtirastan arınmak gerekmektedir. Hatta insan, kendi benliğine sahip olmayı bile düşünmemelidir. Geçici olan bir şeye, dahası mükemmelliğe ulaşmaya bile bir tutku olarak istek duymak, ona ulaşmayı engeller.
Sayfa 85Kitabı okuyor
Rubruk'un belirttiği gibi, Nasturi Hıristiyanlarında Manihaist tesirler görülmektedir. Ermeni Rahibi Sergius, şüphesiz bu mezhebi Orta Asya'da duymuştur. Buna karşılık Hıristiyanların da Budizm'e tesiri olmuştur. Meselá, XIII. yüzyılda sıkça kullanılan Nom tabiri geniş bir sahada kullanılmakta idi. Bu tabir aslında Süryaniler tarafından Grekçeden alınmış ve Manihaistler tarafından Uygur ülkesine getirilmiştir..
Sayfa 140 - Kronik KitapKitabı okudu
Answer to Job
Kötülük neden var? Bu kadim soru, var olan yüce bir varlığın bulunduğunu varsaymadığınız sürece cevaplanamaz. Böyle bir model, Tanrı'nın neden bilinçli bir insan yarattığını ve neden amacını onda aradığını açıklar. Eski Ahit, Yeni Ahit ve Budizm bunda hemfikirdir. Meister Eckhart şöyle söylüyor: "Tanrı, (yalnızca) Tanrı Katı'nda kutsanmamıştır. Ebediyen insanda doğmalıdır." Eyüp'ün yaşadıkları budur: Yaratıcı kendini insan bilincinin gözünden görür ve Tanrı'nın insan haline gelmesi gerektiğinin ve insanın ilahi "aklın" tehlikeli ayrıcalığıyla aşamalı olarak donatılmasının sebebi de budur. Mesih'in "Siz tanrılarsınız" sözünde de bunu görüyoruz ve insan kendini henüz tanımaya bile başlamadı.
Sayfa 204Kitabı okudu
taspar, türk milletinin yapısına hiç de uymayan budizm dinine meyil etti. onun bu dine karşı olan ilgisi milletin kendisinden soğumasına sebep olmuştu. arkasından kuzey çin'deki devletlerden chi'ler yıkılıp, bazı prensleri gök-türklere sığınınca yine hata yaptı. önceleri bu prensleri destekledi ise de daha sonra chi'lerin rakibi chou'lar bir prenses vaad edince, bir hile kendisine sığınan prenslerini onlara teslim etti. bu da milletin tepkisine yol açmış ve taspar'a olan saygı azalmıştı
Kağanlık kişiye Tanrı tarafından verilirdi. Türk hükümdarı kanunları (töre) uygular, kendisi de uyar fakat kanun yapamazdı. Kısacası, başka milletlerde olduğu gibi mutlak hükümdar
değildi. Siyasi iktidarı Tanrı verdiği için, milli irade, insaf duygusundan kurtulmuştu. Kağanın icraatı millet tarafından meclis vasıtasıyla kontrol ediliyordu. Bilge Kağan'ın (716-734) ileri sürdüğü teklifler (Gök Türk şehirlerinin etrafının surla çevrilmesi ve Budizm'in ülkede propaganda edilmesi) meclis tarafından kabul edilmemişti. Bu meclis kağanı meşrulaştırdığı gibi, gerekçe göstererek ret de edebiliyordu. Mesela, 581 yılında Ta-lo-pien'i annesi Türk olmadığı için kağan olarak tanımamış, yerine amcası Işbara'yı cesur ve kahraman olduğu için kağanlığa layık görerek onu seçmişti.
HUN SONRASI ORTA ASYA
Tabgaçlar, aslında Hunların devamı sayılabilecek bir devlettir. Onlardan doğmuş ve Çin'de etkili olmuş, özellikle Budizm'in Çin'de yayılmasına katkı sağlamış; zaman içerisinde tamamen Çinlileşerek özgünlüğünü kaybetmiş bir topluluk ve devlettir. Aslında sonraki devirlerde kurulacak önemli hanedanların kökenierine uzanan bağlantıları söz konusudur. Kaynaklarda T' o-pa (Tabgaç), sonra Wei olarak anılmışlardır. Çinlileşmelerine rağmen onların dilleri hakkında kaynaklarda kaydedilmiş Türkçe kelimeler vardır. Tabgaçlar (385-550) , 3. yüzyıl ikinci yarısında Çin Seddi'nin kuzeyinde bulunuyorlardı. Sonraki yıllarda yavaş yavaş güneye doğru indiler. Tai (P'ing-ch'eng) şehri merkez olmak üzere 4. yüzyılın başından itibaren siyasi bir güç olarak kendilerini göstermeye başladılar. Aynı tarihlerde onların güneyinde bir kısım Hun boyu, eski hükümdarlık ailesinden gelen Liu Tsung'un idaresinde Lo-yang şehrini de ele geçirmiş olarak He-nan'ın kuzeyi, He-pei'in güneyi ve Shan-hsi'de hüküm sürmekteydiler. Liu Tsung'un ölümünden sonra toprakları parçalandı. 350 yıllarında buralarda kurulup güçlenen ve bütün Kuzey Çin' e hakim olan Ch'in hanedanının da yıkılması ile bu bölgede Tabgaç hakimiyeti güçlenmeye başladı.
Marx "Din kitlelerin afyonudur" dediğinde Hıristiyanlık ve Kilise dışında hangi dinî tecrübeden gerçek manada haberdardı? İslamı ne kadar biliyordu? Hinduizm'i, Budizm'i ne kadar biliyordu? Dinin devrimci ve dönüştürücü gücünü neden hiç görmedi ya da görmek istemedi?
Sayfa 91 - İnsan YayınlarıKitabı okuyor
"Evet. Hristiyanlığın merkezinde İnsan vardır. Bütün türler Nuh'un gemisine konulsa da insanlarla aynı statü diğer türlere asla verilmedi. Fakat Budizm tüm hayatları kurtarmaya odaklanmıştı. Bu sebeple doğuya geldim. Ama... şimdi bariz olarak görüyorum ki her yer aynı," dedi.
"Evet. Bak bu doğru. İnsanlar her yerde aynıdır."
Sayfa 326 - İthaki YayınlarıKitabı okudu
"Fatihlerin kudreti, devletlerin gücü, kitlelerin muhayyilesi üzerine kurulmuştur. Kitle, onun hayal gücüne etki etmek şeklinde yönlendirilir. Büyük tarihi olayların hemen hepsi Budizm, Hıristiyanlık, Müslümanlık, Protestanlık, Büyük Fransız Devrimi ve zamanımızda sosyalizm, kitlelerin hayal gücü üzerine doğrudan doğruya yapılmış etkilerin sonuçlarıdır. Bunlar gibi, bütün dönemlerin ve memleketlerin devlet adamları, bunların en baskıcıları da içlerinde olmak üzere, hepsi kitlelerin hayal gücünü kudretlerinin destekleri diye tanımışlardır. Bunlar hiç bir zaman kitle hayal gücüne aykırı olarak hükümet yönetmeyi denememişlerdir."
