Açıkçası uzun zamandır okumak istediğim bir kitaptı. Kitap, dilbilimci olan bir Kürt aydını Celadet Ali Bedirxan’ın 1933’te Mustafa Kemal’e yazdığı uzun bir mektuptan oluşuyor. Bizzat dönem içinde gerçekleşen olayları da ele alıyor. Dönemin hükümetinin Kürtlere karşı tutumlarını, politikalarını ve özellikle Kürdistan coğrafyası üzerine gerçekleştirilen istila faaliyetlerine eleştiriler, yer yer önerilen çözümler bahsediliyor. Bedirxan’ın Kürt dilbilimcisi olması üzerine kitapta en çok yoğunlaştığı konulardan biri Kürt dili ve dil üzerinden kimliğe atıfta bulunması. Bu konuda üzerinde durduğu, o dönem sık sık gündeme gelmiş olan Kürt ırkına ve dilini de içine alarak “Dağ Türkleri” yakıştırmasının çürütmesini dilin mensup olduğu aileden örneklerle, basit ve anlaşılır dil bilgisi kuralları ile Mustafa Kemal’e açıklıyor. Aynı zamanda o dönem süren politikanın Kürt dilini diğer dillerden toplama olarak gören ve aşağılayan zihniyete bariz örnekler ile Kürt dilin aslında oldukça zengin olduğundan bahsediyor.
Mektup o dönemin türkçesi ile yazıldığı için çok ağır bir dili var ama basımda ve düzenlemede parantez içinde bütün kelimelerin şimdiki Türkçede karşılığı var, bu yüzden okuması oldukça rahat ve anlaşılır.
Kürt literatüründe kesinlikle yayılması gereken bir kitap!
Kamiran Ali Bedirxan