Zamana uyun , çağın ihtiyaçlarını dikkate alın. İradenizi düzene sokun, islah edin. Ama yerine size hiç de uymayacak olan müesseseleri koymak için eskilerini yıkmayın
Metternich
Sayfa 167 - Belki devlet ve millet olarak en büyük hatalarımızdan
Eser dönem yazarlarının haletiruhiyesiyle paralel olarak, devletin çöküş döneminin verdiği o matem havasını yansıtıyor. Ahmet Cemil ana karakteri üzerinden hayallerine ulaşmak isteyen bireyi ,hayatın gerçekliğiyle hülyalara müsade etmeden karşılaştırıyor. Kitap tümüyle realist , bu gerçekliği her satırda hissediyorsunuz. Yine yazarın şiire olan sevdası belirgin şekilde kitabın derinliklerine sızmış.
Hayat mücadelesi, umutlar, aşk ve tüm bunların teker teker kaybedilmesi inanılmaz bir gözlemle yansıtılıyor.Dostluğu Hüseyin Nazmi ile aşkı Lamia hayal kırıklığı ise Vehbi Bey ile göze çarpar. Kardeşi İkbal’e şiddet uygulayan Damat Vehbi , Türkiye ‘de bazı şeyler hep aynıymış diye düşünmeme sebep oldu.
Kitabın son bölümlerinde gurbete annesiyle beraber çıkan Ahmet Cemil karakteri üzerinden, inanılmaz bir betimlemeyle İstanbul’dan ayrılmanın acısı anlatılmış.
Kitabın son cümleleri bana Jack London’ın efsane eseri Martin Eden’ı hatırlattı . Bu iki esere vakıf olanlar ne demek istediğimi anlayacaklardır.
Yazar kitabı ölmeden önce sadeleştirmiş kendisinin bunu yapması önemli muhtemelen biz onun son sadeleştirmesini de günümüz türkçesine tekrar uyarlıyoruz. Yine de akıcı ve derin.
Mai ve SiyahHalid Ziya Uşaklıgil · İş Bankası Kültür Yayınları · 201826,7bin okunma
Bu çiftlikte her şeyi ben, kendi elimle yetiştirdim. Her avuç toprağında, her dalında emeğim ve alın terim vardır.
Bu toprağın yazını kışını, gecesini gündüzünü, selini fırtınasını bilirim.
Şevket Süreyya Aydemir
Suyu Arayan Adam
---
Ne kadar ferâgat sâhibi olursa olsun alnının teriyle kazandığı bu makāmı kolay kolay bırakmaz.
Burhan Felek
---
Bir kavim ki fertleri de devletleri de çapulculukla palazlanmış, hor görmüş alın terini.
Cemil Meriç
[••“Fazilet sahibi olmak için mutlaka dindar olmak gerekmez. Bazı dindarlar faziletli olur, bazıları olmaz. Fazileti inançta değil, amellerde aramalıyız. İtikat halis ise amelde tezahür eder.”••]