Burjuva bir hükümette, polis grevcilere ateş açabilir, ama aydınları topyekûn tutuklayamaz. Tutuklarsa da hemen salıvermek zorunda kalır. Salıvermezse burjuvazi o müthiş çocuklarının yaptıklarını beğensin beğenmesin, onlarla birleşir.
Şu sıralar Cemil Meriç olma yolunda ilerlediğim için bir haftada bitirmem gereken kitabı bir ayda bitiriyorum. Doktor yasağına karşı koymak da sevdaya dahil midir? :)
Sizler nicesiniz? Keyifler vs?
Cemil Meriç'in çok vurucu bir cümlesi var:
"İyilik yapar mükafat bekliyorsa tefecidir."
Merhamet eden, merhamet ettiğinden minnet bekliyorsa o kendiliğinden mükafat olmuyor. Bir şeyin erdem olabilmesi için kendi içinde kapalı kalması ve dışarıdan alkış, aferin beklememesi lazım.
..kasırgalar, toprağın derinliklerine kök salan ağaçları daha da güçlendirir. Ama tutkunluklarımız yapraklara benzer: en hafif bir rüzgâr alt-üst edebilir onları.
«Bir kavim ki, fertleri de, devletleri de çapulculukla palazlanmış. Hor görmüş alın terini. Haklıyla haksızı, iyiyle kötüyü ne yönetenler umursamış, ne yönetilenler. Yalnız kaba kuvvet saygı görmüş o ülkede. Medeniyetinin en parlak devrinde ahâlisinin kırkı köle biri hür. Genç sefihlerle, kart fâhişeler baçtâcı. Her yıl, tanrılara insanlar kurban edilmiş; binlerce çocuğun kanına girilmiş hergün. Bir kavim ki, bütün meziyetlere düşman: kaabiliyete, asâlete, servete… Kâh paralı asker, kâh haydut… Amacı tek: yağma. Her hayâsızlığı tanrılaştıran bu kavim üç şeyde birinci: kibirde, yalanda, fuhuşta. Ama bu meziyetleri (!) öyle ustaca kullanmış, öyle pazarlamış ki, iki bin yıl târihinin baş köşesine oturtulmuş… İnsanlık, en rezil çocuğuna düşkün çılgın bir anne. Roma, bu delice sevginin ilk sorumlusu. Kıyıcılıktan başka hüneri olmayan câhil ve kaba Romalılar, Yunan’ın ahlâksızlıklarını kemâlin son mertebesi sanmışlar.»
"İnsanlar sevilmek için
yaratıldlar. Eşyalar ise
kullanılmak için. Dünyadak
kaosun nedeni; eşyaların
sevilmeleri ve insanların
kullanılmasıdır."
- Cemil Meriç
"Hakim ideoloji hakim sınıfın ideolojisidir," diyor kitap.
Osmanlı ülkesinde hakim sınıf , Fransız veya İngiliz burjuvazisi.
Sarayın direnişi azaldıkça kapitalizm taarruzunu yoğunlaştırır:
Keşişler, mektepler, mürebbiyeler, mason locaları... Osmanlı Bankası, nişanlar, sefaret baloları ve Beyoğlu'nu zevk panayırına çeviren şuh aktrisler.
Cemil Meriç bir başka yerde de şunları yazıyor: "Avrupa silahları ve teknolojisiyle birlikte Avrupa fikirleri de ithal edildi. Bunlar da sosyal ve siyasi düzenin en az ötekiler kadar tahripçisiydiler."