Tuhaf bir denklem gibi olunur
Tuhaf ve bir parçası eksik bir denklem
Bilinmeyeni çoktur çözülmesi zor
Bütün cevaplar birbirine çarpar karmaşıktır.
Bazı denklemler zamanın elinden kurtulamaz.
Bazı denklemler ise zamana galip gelir ve tüm bilinmezlikleriyle karmakarışık ve ima dolu hüküm sürerler.
Stephen Hawking - Black holes and baby universes and other essays #iki_nöqtə
Evrendeki tüm süreçleri açıklayabilecek genel bir teori, insanların gelecekte nasıl davranacaklarına dair hesaplamalar yapmamızı sağlayacaktır. Bu, "İnsanın özgür iradesi var mı, yoksa her şey önceden belirlenmiş bir yasa mı?" gibi soruları gündeme getiriyor. Böyle bir teori geliştirilse bile bazı sorunlar ortaya çıkacaktır. Öncelikle insan beynini oluşturan her bir parçacık için ayrı bir denklem kurmak gerekiyor ki bu da çok sayıda denklemin çözülmesi anlamına geliyor ve çözülmesi çok zor. İkincisi, eğer bu denklemler çözülebilseydi, böyle bir nesne üzerinde yapılan gözlemler ve hesaplamalar, onda bir değişikliğe neden olur ve hesaplamaların sonuçlarından farklı bir sonuç elde edilirdi. Bu nedenle, insanların özgür iradeye sahip oldukları konusunda hemfikir olmak daha uygundur. Çünkü her halükarda gelecekte ne olacağını tam olarak kestirmek mümkün değil.
Sevgilim matematik bilmeli. Çözülmesi çok zor bir denklem olduğum, eksi bir sayının karekökü gibi göründüğümden değil. Sevgilim hesap bilmeli Beni bölmeli, bölmeli sonra çarpmalı. Sağlamamı yapmalı. Sen iyi bir matematikçi olsaydın, bir sayıya bölünce beni, hemen sıfırdan farklı olduğumu yazman gerekirdi. Yazmadın. Sıfıra vurdun beni. Sıfırla. Uzun uzun yazmışsın . İyi de yazdıklarında hiç formül yok, böyle aşk mı olur? Aşk olsun sana. Ağlıyorsun. Ne kadar çok ağlıyorsun. Türevimi almayı bilseydin ağlamazdın. Maksimumumu bulurdun. Minimumumu. Muma çevirirdin beni. ( Ahmet İnam)
Kaynak: Esen üçrenk Türk Dili ve Edebiyatı Soru Bankası