Müslüman ahali bunu dahi yapamamış... Atatürk’ün bunun önünde gördüğü en önemli engellerden bir tanesi alfabeydi.
Bazı kişiler hâlâ şöyle laflar ediyorlar: “Kardeşim 34 tane harfi mi öğrenemiyorsun?” İyi de Osmanlıca 34 harften oluşmuyor ki. O 34 harfi tamamen bilsen bile Osmanlıcayı okuyamıyorsun, çünkü İngilizce gibi. Daha açık bir örnek vermek gerekirse “r, e, c, i, p, e “ yazıldığında, bunu ‘risayp’ mı okuruz ‘resipi’ mi okuruz? İngilizce ‘resipi’ okunur. Bunun ‘resipi’ diye okunacağına dair o yazının üzerinde hiçbir işaret yok. ‘Risayp’ da okunabilir ama onun ‘resipi’ olduğunu biliyoruz. Kelimeyi bildiğimiz için okuyabiliyoruz. Kelimeyi bilmediğimiz taktirde okuyamıyoruz.
Atatürk’ün başlattığı Dil Devrimi’ni tatbik edenlere bir bakıyoruz, kraldan çok kralcılar var. Atatürk, işin kontrolden çıktığını gördüğü anda hemen bu hareketi frenlemeye karar vermiş. Geoffrey Lewis’in Türkiye’deki dil reformuyla ilgili çok güzel bir kitabı vardır. Kitabın adı Afetsel Bir Başarı (A Catastrophic Success) Neden afetsel bir başarı diyor? Çünkü bu iş zıvanadan çıkmış. Fakat bu Atatürk’ün kabahati değil. Atatürk henüz hayattayken bu işin önünü kesmiş, ama vefatından sonra, önüne gelen, aklına gelen kelimeyi icat etmiş. Tıpkı Servet-i Fünuncuların aklına esen kelimeyi Farsçadan, Arapçadan alması gibi bizimkiler de akıllarına estikçe kelime icat etmişler
Halk dili - Aydın dili
Osmanlıca konuşulan dönemi tarif etmek için sıkça yapılan bir ayrım vardır “halk dili” ve “aydın dili”. Bu dahi tam manasıyla doğru değildir. Zira aydınlar dahi birbirini anlamıyor. Düşünün ki, adam bir Servet-i Fünun akımı mensubu, bir şiir veya bir roman yazacak, aklına gelen kelimeyi Farsçadan alıyor, zira karşısındaki adamın Farsça bildiğini zannediyor. Fakat bilmiyor. Bilmiyorsa ne yapacak bu insan? İstediği kadar aydın olsun.
