Alevilikte tasavvufi yapı
Alevilikte var olan senkretik yapıyla beraber dinî düşünce ve pratikler göz önünde bulundurulduğunda, Alevilik için tasavvufi bir yapının söz konusu olduğu görülmektedir. Nitekim, Alevilikte ilham ve keşfin (sezgi) epistemolojik anlamda temel bilgi kaynaklarından biri olarak kabul edilmesi; kişinin insan-ı kamil olarak yetiştirilmesi için gerekli
Dört Kapı,Kırk Makam
Cenabı Hak dört ayrı insan tipi yaratmıştır. Dört ayrı insan tipi, dört ayrı yoldan ulaşır Hakk'a. Birinciler gerçeği ibadette ararlar. Bu, dini kişilerin geçeceği yoldur, adı şeriat kapısıdır. İkincisi, tarikat kurallarına uyan sofuların geçeceği kapıdır, bunun adı da tarikat kapısıdır. Üçüncüsü ise Allah hakkındaki sırlara erme ayrıcalığında olan insanlardır ki, bunların kapısı da marifet kapısıdır. Dördüncü Kapı ise hakikat kapısıdır. Bu kapıdan ancak evrenin sırrına ermiş kişiler geçebilir. Allah yalnızca bu kişilere görünür. Kâmil insan bu mertebeye erişmiş kişidir.
Sayfa 95 - Yapı Kredi YayınlarıKitabı okudu
Elhamdülillah
Dört kapı kırk makam geçtik elhamdülillah
Mesnevinin yoluna düştük elhamdülillah
İçimizde har oldu insan olma gayesi
Yolumuz ilim irfan piştik elhamdülillah
Kul kulun gayesine gül nefsin haresine
Gayenin saresine coştuk elhamdülillah
Tüm beşeri hazları yaz eyledik güzleri
Körelmiş tüm gözleri aştık elhamdülillah
Dara düşse darımız zora düşse zorumuz
Dost yolunda yolumuz düştük elhamdülillah
Gör ilahi kudreti arşı aşar hikmeti
Tevekkülle zahmeti aştık elhamdülillah
Sefa Beyazıt
Dört kapı,kırk makam…
“İnsanların daha güzel ve adil bir dünyada yaşaması gerektiğine inanıyorum “diyorsun.Dikkat et,inanmaktan söz ediyorsun.İşte bu inanmanın karşılığı bizede şeriattır.Sonra ‘insanlar birleşmeli,örgütler kurmalı diyorsun’.Bunun bizdeki karşılığı tarikattır.’Mücadele etmeli ‘diyorsun.Mücadele ister silahla,ister sözle olsun,marifet gerektirir.Marifete sahip olmayan insanlar kazanamaz.İşte marifet kapısıda budur.Bütün bu kapılar seni hakikata çıkarır”.
Dört kapı ,kırk makam.
Cenabı Hak dört ayrı insan tipi yaratmıştır.Dört ayrı insan tipi,dört ayrı yoldan ulaşır Hakk’a.Birinciler gerçeği ibadetle ararlar.Bu dini kişilerin geçeceği yoldur,adı şeriat kapısıdır.İkincisi,tarikat kurallarına uyan sofuların geçeceği kapıdır,bunun adı tarikat kapısıdır.Üçüncüsü ise Allah hakkındaki sırlara erme ayrıcalığında olan insanlardır ki,bunlarında kapısı, marifet kapısıdır.Dördüncü kapı ise hakikat kapısıdır. Bu kapıdan ancak evrenin sırrına ermiş kişiler geçebilir.Allah yalnızca bu kişilere görünür.Kâmil insan by mertebeye ulaşmış insandır.Sende hakikat yoluyla Hakk’a ulaşmayı seçmişsin ama….
Dört Kapı Kırk Makam
Hacı Bektaş'a isnat edilen Makalat kitabında ''Dört Kapı Kırk Makam'' şu şekilde izah edilmiştir:
Şeriat kapısının makamları:
1. Iman etmek,
2. Ilim ögrenmek,
3. Ibadet etmek,
4. Haramdan uzaklasmak,
Sayfa 233Kitabı okudu
Dört Kapı Kırk Makam
Hazreti Ali; “dervişlik makamı kırktır. Eğer kim bilip amel kılsa dervişliği pak olur
Şeriat kapısının makamları:
1. Iman etmek,
2. Ilim ögrenmek,
3. Ibadet etmek,
DÖRT KAPI-KIRK MAKAM
Alevîlikte "Dört Kapı Kırk Makam" olarak bilinen ilkeler, insanin, kamil/olgun olma yolunda aştığı merhaleleri ifade eder. Dört kapı inancı (şeriat, tarikat, marifet ve hakikat) bugünkü Şialık ile bazı Sünnî âriflerin eserlerinde de bulunmaktadır.
Dört kapı kırk makam inancı, Şeyh Safi'ye izafe edilen Buyruk'ta, Hacı Bektaş'a isnat edilen "Makalat" kitabında, Buyruklarda detaylı şekilde yer aldığı gibi Alevî şairlerinin nefeslerinde de kavram olarak bulunmaktadır.
Sayfa 241 - KRİPTOKitabı okudu
Virani
Virânî hakkındabilgimiz son derece sınırlıdır. Onun eserlerinden elde ettiğimiz kısmi bilgiler de kesin bir sonuca ulaşmamızı sağlamıyor. 16.veya 17.yüzyılda yaşadığı sanılmaktadır. Necef'te Bektaşî tekkesinde postnişin olduğuna yahut Şah Abbas ile görüştüğüne dair bazı iddialar varsa da, bunlar ispatlanabilmiş değildir.
Demir Baba Velâyetnâmesinde Virânî Abdal; Arapça ve Farsça bilen, gaflet halinde kutb davası güden, beraberinde birçok müridi ile gezen, büyük hayvan sürüleri bulunan biri olarak tasvir edilmiştir."
Virânî'nin günümüze ulaşmış iki tane eseri vardır. Bunlardan biri mensur, diğeri manzumdur. Virânî Divanı manzum eseridir.
İlm-i Cavidan, Fakrnâme ve Virânî Risalesi isimleri ile neşredilen eserler, aslında tek eserdir. İrfani açıdan zengin bir içeriğe sahip olan mensur eserinde, ayetlere ve hadislere atıflar vardır. Eserin ana temalarından biri Fatiha suresinin tefsiridir. Ayrıca Ehl-i Beyt sevgisi ve Dört Kapı Kırk Makam sistemine eserde geniş yer verilmiştir.
Sayfa 116 - PANAMAKitabı okudu
