Mai ve Siyah 4 Haziran 1896 - 8 Nisan 1897 tarihleri içinde Servet-i Fünun'da tefrika edilmiş.
Ahmet Cemil'in yazarlık ve yazarlıkla birlikte hayallerine hatrında büyük bir önem veren birinin hakikat ile çarpışırsa hayatında nelerin doğacağına şahit oluyoruz.
Ahmet Cemil'in kendini kendi gibi hissedebilmesi için gerekli olan yaşam gayelerini hayal etmesiyle doğan yaşamındaki yerin hayalleri ile tutarsızlığını sadece hayal etmenin hakikatin sertliğiyle yıkımını görüyoruz.
Ahmet Cemil'in yaşamını sadece bir dönemle bırakılmayıp çocukluğu,ailesi ve yaşadığı önemli acı olayla beraber aile içi ve matbaa arasında başka işlerle dolu zorluklara dayanması beni onunla bir ederek empatinin doruklarına ulaştırdı.
Yazarın hayallerin güzelliği,gerçekleştirme isteği,uğraşıları,emel ve elem dolu bir kitap...
"Tereddütsüz söyleyeceğim ki yazdıklarımın hiçbirisini yazmamış olmak ihtimalini o kadar büyük bir hüzün duymayarak düşünebiliyorum.Fakat Mai ve Siyah için böyle değil! Onu yazmış olmak isterdim.Ve pek iyi etmişim ki yazmışım.Onun için, eksiklikten arınmıştır, baştan aşağı meziyettir demiyorum.Fakat onda hemen bütün ben varım, benim bir daha geri gelmeyecek olan emellerle,hülyalarla ve onların yanı başında hüsranlarla,elemlerle dolu olan gençliğim var...Hatta yalnız benim değil bütün gençler var..."
Halid Ziya Uşaklıgil