Enver Paşa'nın hayatını anlatan kitaplardan tavsiye isteyen birkaç arkadaş oldu, bundan ötürü bilgim çerçevesinde bazı kısa tavsiyeler içeren bir paylaşım yapmaya karar verdim. Umarım okuyan olur! Öncelikle Enver Paşa dediğimiz anda herkesin kaynak olarak aldığı eser, Şevket Süreyya AYDEMİR'in 3 ciltlik Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa isimli eseridir. Dolayısıyla ilk tavsiyem budur. Daha sonra Nevzat KÖSOĞLU'nun Paşa'nın hayatını tüm yönleriyle ele aldığı Şehit Enver Paşa isimli eseride oldukça hoşuma giden bir eserdir. Araştırmacı gazeteci Murat BARDAKÇI'nın Enver isimli eseri de Paşa'nın şahsi mektuplarına ve kitabın sonunda da Enver Paşa ailesinin fotoğraf albümüne yer veren sağlam bir araştırma eseridir. Yine Murat BARDAKÇI'nın yayınlandığı Enver Paşa'nın büyük aşkı Naciye Sultan'a en zor şartlarda dahi günü gününe yazdığı mektuplarından oluşan Naciye'm Ruhum Efendim isimli eseri de hem Naciye Sultan'a olan aşkını hem de basindan geçen hadiseleri kendi ağzıyla anlattığı çok güzel bir eserdir. Ali BADEMCİ'nin hazırladığı 2 ciltlik 1917-1934 Türkistan Milli İstiklal Hareketi Korbaşılar Ve Enver Paşa eseri de Enver Paşa'nın özellikle son 8-9 ayını detaylıca anlatan bir eserdir. Bu 5 eser Enver Paşa'nın hayatını merak eden arkadaşlara tavsiyemdir.
"...Bana yaz, sık yaz ve yalnız benim için yaşa. Eline istemediğim bir el bile sürülmesin. Kendini benim için sakla. Ben de bütün rûhumla, mevcudiyetimle yalnız senin için yaşadım, yaşıyorum, yaşayacağım. Emin ol ki, her yapacağım şey, yalnız senin içindir"
(Enver Paşa'nın Naciye Sultan'a Buhara'dan 7 Kasım 1921'de yazdığı mektuptan)
Enver Paşa'dan Naciye Sultan'a 24 Temmuz 1911 Berlin
İki gözüm, Sultanım, Efendim,
Siz hiç olmazsa benim resmimi gördünüz ya bendenizde o da yok. Karanlıkta gözlerimi kapar, sizin hayalinizi gözümün önüne getirmek isterim. Yatarken Allah’ımdan hiç olmazsa rüyada olsun sizi bir kerecik göstermesini dilerim. Fakat şimdiye kadar hiç muvaffak olamadım. Haşa sümmehaşa, nasıl Cenab-ı Hakk’ı bir şekil vermeden seviyorsam, sizi de şimdi bir ruh-u latif olarak, şeklinizi düşünmeden seviyorum
"... Bana yaz, Sık yaz ve yalnızca benim için yaşa.
Eline bir istemediğim el bile sürülmesin. Kendini benim için sakla. Ben de bütün ruhumla, mevcudiyetimle yalnız senin için yaşadım, yaşıyorum, yaşayacağım.
Emin ol ki, her yapacağım şey yalnızca senin içindir ".
(Enver Paşa'nın Naciye Sultan'a Buhara'dan 7 Kasım 1921'de yazdığı mektuptan.)
Yapacağım her şey senin içindir.
"...Bana yaz, sık yaz ve yalnız benim için yaşa. Eline bir istemediğim el bile sürülmesin. Kendini benim için sakla. Ben de bütün rûhumla, mevcudiyetimle yalnız senin için yaşadım, yaşıyorum, yaşayacağım. Emin ol ki, her yapacağım şey yalnız senin içindir."
-Enver Paşa'nın Naciye Sultan'a Buhara'dan 7 Kasım 1921'de yazdığı mektuptan.
Enver Paşa'dan Naciye Sultan'a
"...Bana yaz, sık yaz ve yalnız benim için yaşa. Eline istemediğim bir el bile sürülmesin. Kendini benim için sakla. Ben de bütün rûhumla, mevcudiyetimle yalnız senin için yaşadım, yaşıyorum, yaşayacağım. Emin ol ki, her yapacağım şey, yalnız senin içindir"