ama büyük olan her şey ender bulunduğu gibi kavranması da zordur
"Sed omnia praeclara tam difficilia quam rara sunt”
(“ama büyük olan her şey ender bulunduğu gibi kavranması da zordur")
diye yazıyor Spinoza, Etika'nın son cümlesinde.
İnsanın kendi duygulanışlarını yöneltme ve azaltmadaki güçsüzlüğüne kölelik diyorum; gerçekten, duygulanışlara bağlı olan insan kendi kendisine sahip değildir, fakat kendi üzerindeki gücü çoğu kere baskı altında olmasına ve en iyisini görerek en kötüsünü yapmasına sebep olan bir servete sahiptir.
İyilikseverlik, kendisine karşı acıma duygusuna sahip olduğumuz kimseye iyilik yapma arzusudur
Umut, kendisinin neticesinden (akıbetinden) bir dereceye kadar şüphe ettiğimiz geçmiş ya da gelecek bir şeyin fikrinden doğmuş kararsız bir sevinçtir.
Var olmamak bir güçsüzlüktür ve tersine, var olabilmek şüphesiz bir güçtür.
Sayfa 49Kitabı okuyor
Acı da iyi bir duygudur, çünkü incinen kısmın henüz çürümemiş olduğunu gösterir." diyor Spinoza. His varsa henüz bitmemiştir. Bizi bitiren şey hissizliktir. Sevginin zıddı da nefret değildir
insan çaresiz kalmadığı her durumda, özgür seçimler yaparak yaşadığına dair bir yanılsamaya kapılmaya hazırdır.
akıldan yoksun oldukları söylenen canlıların duygulanışları (gerçi şüphe edemeyiz ki, bir kere Ruhun kökü bilindikten sonra hayvanlar duyum gücüne sahiptirler), onların tabiatı insan tabiatından farklı olduğu derecede, insanların duygulanışlarından farklıdır; at ve insan şüphesiz nesli üretme şehvetinin hükmü altındadırlar; fakat birincisi bir at şehveti ile, ikincisi bir insan şehveti ile güdülmektedir; nitekim böceklerin, balıkların ve kuşların şehvetler ve iştahlarının da birbirlerinden farklı olması gerekir. Her ne kadar her fert, tabiatının kurulmuş olduğu üzere kendi memnunluğu ve gelişmesini yaşıyorsa da, her birinin memnun olduğu bu hayat ve bu gelişme bu ferdin fikri veya ruhundan başka bir şey değildir ve böylece onlardan birinin gelişmesi bir başkasının gelişmesinden, birinin tabiatı ya da özünün bir başkasının tabiatı veya özünden farklı olduğu derecede farklıdır.
İnsan ancak, kendine benzer bir başkasına ait olan erdem için haset duyar.
Ben sadeliği, nezaketi ve aklıselimi savundukça; hayat karşıma hokkabazları, sirk maymunlarını ve ekseriyetle madrabazları çıkartıyor, çözemiyorum bu denklemi…
“İnsan, insan için bir Tanrıdır. Bununla birlikte insanların Akıl düsturuna göre yaşamaları çok nadirdir; insanlardan çoğunun hasetçi olmaları ve birbirlerine karşı zarar vermelerinin sebebi işte bu Akıl düsturuna göre yaşamanın çok nadir oluşudur.”
Ruhumuz kendi doğasıyla uyumlu şeyler yaptığında, huzurlu ve mutludur. Ancak doğasına ters bazı davranışlara yöneldiğinde, acı çeker.
Sayfa 162Kitabı okudu
Aşırı değer verme değer verilen kişiyi kolayca kibirli hale getirir.