İNCE MEMED- I,II,III ve IV (hepsine ortak inceleme) Geç okuduğum bir kitap Yaşar Kemal’in İnce Memed. 6-7 sene evvel başlamış ve ilk cildini okumuştum. Gerisini getiremedim. Ama korona günlerinin getirdiği bir hediyeydi onu okumak. Neyse ki yıllar sonra geçmişte kalmış kıymetli eserlere yeniden döndüm. Ama bir eseri klasik yapan döneminin popüler yapıtı olması değil sonraki yıllarda da popüler kalabilmesidir. Popülerliği genelde alımladığımın aksine olumlu alımlıyorum burada. Eseri okumaya başladım. Hep bir heyacan. Bir solukta derler ya neredeyse öyle. Öyle böyle değil tam 4 cilt ve herbir cilt 400-500 sayfa toplam 2142 sayfa. Tabi YKY baskısını okudum. 2 hafta içinde bitirdim. Çokça tesirinde kaldım. İzlenimlerimi aktarmak isterim: Romanda folklor var, bağlama var, ağıtlar var, türküler var. Aleviler, Tahtacılar, Kürtler, Yörükler, Türkmenler, Çerkesler vs. kültürel kimlikler hakkında antropolojik gözlemler var. Sınıf yapısı, eşitsizlikler gibi ya da köy gibi toplumsal olgular hakkında sosyolojik okumalar var. Şifacılar, otlar gibi anadolunun alternatif tıbbı var. Coğrafyacı gibi ayrıntılı yeryüzü şekilleri, iklimi, bitki türleri hakkında bilgiler var. Dini tartışmalar, yorumlama biçimleri var. Atatürk, İsmet İnönü, Kurtuluş savaşı, Çanakkale, Kuyucu paşa, Murat paşa, padişahlar, Osmanlı, Baba ishak vs. Uzak ve yakın tarih var. Edebiyat zaten merkezde. Kısaca yok yok. Yazarlığının ve yaşının çok erken yıllarında yazmış İnce Memed'i. Acaba Çakırcalı Efe'yi yazarken/araştırırken mi esinlendi? İnce Memed gerçek birisi mi olay örgüsünü ördüğü ve dramatize ettiği?. Başkaca da sorular sorulabilir. Güzel bir dili var. Her cildin başında ve aralarda Çukurova'yı, Torosları, Anazarvayı, Binboğaları, çeltik tarlalarını, gevenleri, pürenleri detaylı tasviri mest ediyor, adeta gözleri kapatıp oralara götürüyor. Aynı hissi Tolstoy'un Anna Karanina'sında Rus köylülelerin ot biçme mevsiminde taze kesilmiş otları ve coğrafyayı tasviri gibi yakınlık hissettirdi. Okunmasa olmazlardan...