Son dönemde okuyup da kendimi onda bulduğum çok nadir eser var: Kuşlar Yasına Gider gibi. Babayla sözsüz iletişim, ailedeki hastalıklar, gurbetteki oğul, türkülere sevdalı bir gönül, yolculuklarla türküler arasındaki ilişki, her şeyden önce Ege coğrafyası ve kültürü, kasabaları, köyleri hepsi aşina… Ege’den İç Anadolu'ya ıssız bozkırdaki yolculuklar bile tanıdık… Kitabı baharda okudum, kışta değerlendirdim. Kuşlar Yasına Gider romanını genel olarak değil biraz türkü ile ilişkisi çerçevesinde değerlendireceğim: “Böylece ben türkülerin içinde ilerledim saatlerce, türküleri tırmanıp türkülerden indim, türkülerden geçtim, türkülerde mola verip türkülerden hareket ettim…” 1- Roman bir Ardahan türküsüyle açılıyor: Bu yol Pasin'e gider Döner tersine gider 2- “...arabanın radyosunu açmış, o an karşıma çıkıveren Seyit Çevik'ten "avluda bağlıdır yiğidin atı" türküsünü dinliyordum": "Avluda bağlıdır yiğidin atı Her nere varsa söylenir medhi Altına batırsan da eyi olmaz kötü Aslı ham demirden cevherdar olmaz” Gam gasavet çekme divane gönül Her zaman da dünya başa dar olmaz Yıkılıp düşene gülme sakın Yiğit düşüp kalkmayınca belli olmaz" Seyit Çevik’i kim sevmez, Anadolu bozkırının Muharrem Ertaş, Neşet Ertaş, Hacı Taşan, Çekiç Ali gibi son kalan Abdal ozanlarından. Ya o türkünün, koşmanın sahibi Karacaoğlan’ı kim bilmez, sevmez…. Sadece bu seçimlerle bile kıymetli bir eser. 3- En sevdiğim türküler arasındadır: “Aşağıdan gelir gelinin göçü” ya da başka adıyla "Sürüler içinde sürmeli koyun"... Birçok kişi söylemiş hem de çok iyi söyleyenler de var ama bu türkü onun... Yine Abdallardan yine bozkırdan... Yine bir Hacı Taşan klasiği. Hem sazı hem sözüyle: "aşağıdan, gelir gelinin göçü gelin mi ettiler canımın içi beş sene sakladım verdiğin saçı ne yandasın sürmeli palazım ne yanda" 4- Denizli’nin kasabasından Ankara’ya, Ankara’dan kasabaya yolculuklarda radyoda çalan türküler (romanda geçen türküler): Seyit Çevik, “Avluda bağlıdır yiğidin atı” Zaralı Halil, “İtikadın tam tut” (İnsan dediğin bir tek yapraktır) ve “Ey hamamcı bu hamama güzellerden kim gelir” Fatma Türkan Yamacı, “Şu karşıki dağda kar var duman yok / Benim sevdiceğimde din var iman yok” Bekçi Bakır, “Buradan bir atlı geçti” Kazancı Bedih, "Ben bir Yakup idim kendi halimde" Seha Okuş, “Seher vakti bülbül ağlar ekseri / Bülbülün gözyaşı deler mermeri" Neşet Ertaş, “Cahildim dünyanın rengine kandım” Osman Bulut, “Dama kurdum çatmayı / ünlen gelsin Fatma'yı / Fatma nerden öğrenmiş / çarşaftan kol atmayı” Hacı Taşan - “Aşağıdan gelir gelinin göçü” Okan Murat Öztürk, “Dereler buz bağladı / Avcılar iz bağladı / Beni bir gelin vurdu / Yaramı kız bağladı”yı söyledi, onun ardından da sırayı “Yüksek minarede kandiller yanar” türküsüyle Enver Demirbağ aldı. Nida Ateş, “Gece rüyada sohbetin / Gündüz dillerde dillerde” Hisarlı Ahmet, “Havada turna sesi gelir kanadı kırma” Özellikle Denizlili bağlama ustası Talip Özkan sıkça yer alıyor romanda, “Yağar yağmur” zeybeği ile. 5- Romandaki gibi baba oğul ilişkisi sessizdir anadoluda, daha düne kadar. Turgenyev’in babalar ve oğullarına benzer. Bu konuda Sosyolog Mübeccel B. Kıray, baba-oğul ilişkisine ya da baba-oğul çatışmasına sıkça değinir. Kırsal toplumdaki ailenin yapısal özellikleri arasında sayar bu durumu. Hatta baba-oğul arasındaki “sosyolojik” gerilim ya da çatışmada annenin tampon mekanizması rolüne de değinir, bazen de annenin bu rolünü “emniyet sibobu” olarak değerlendirir. Kuşlar Yasına Gider romanında baba-oğul arasında tam bir netlikte çatışma olmasa da “sessiz” bir mesafe vardır. Belki Türkiye değişmekte, kır da değişmektedir. Ancak torunlarıyla ilişkileri oğullarıyla iletişimsizliğin günahını çıkarır gibidir. Anadoluda baba olmak da zordur, en son onlar duyar, aslında aile “anaerkil”dir Anadolu'da. Roman, bu sosyo-kültürel değişimi, aile kurumu üzerinden “kısmen” değinir. Roman okunmazsa olmazlardan, tavsiyemdir :))

Kuşlar Yasına GiderHasan Ali Toptaş · Everest Yayınları · 201919,7bin okunma

··

1 artı 1'leme

·

689 görüntüleme

Papatya

@papattyya ·

04 Aralık 2021 20:46

Sazlı sözlü bir inceleme olmuş emeğinize sağlık 🌼

Pathos

@siircoksever ·

04 Aralık 2021 21:38

Teşekkür ederim 🎶🪕🎻📻🎼😊

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.