3 Yıl Süren İzmir İşgali
İzmir İşgal Altında
XIX. yüzyılda büyük devletler Osmanlı İmparatorluğunu parçalayarak, Türkleri Avrupa'dan atmaya karar vermişlerdi. Birinci Dünya Savaşı sona erdiğinde zafer sarhoşluğu içinde bu fikri uygulamaya geçtiler. Ancak bir milletin bağımsızlığı ve onurunu hiçe sayan bu mantık dışı kararın uygulanması aslında son derece güç bir iştı. İzmir ve çevresinin Yunanistan'a verileceği 1919 Mart'ında duyulmuş ve büyük üzüntü yaratmıştı. İzmirli aydınlar bir çıkış yolu bulmak için harekete geçti. İtilaf devletlerine nota verilerek İzmir'in işgal edilemeyeceğini bunun Wilson ilkelerine aykırı bir hareket olacağının bildirilmesine ve Redd-i İlhak adlı bir örgüt kurulmasını kararlaştırdı.
13 Mayıs'ta Yunanlılar harekete geçti. İzmir'in Mondros Mütarekesinin 7. maddesi uyarınca işgal edileceğini karşı konulmamasını bir nota ile İzmir'de bulunan kolordu Komutanına bildirdi. Komutanın başkente ne yapılacağını sorarak aldığı cevap “ işgalin mütareke koşullarından olduğu karşı konulmaması” şeklindeydi. 14 Mayıs akşamı Bahribaba Parkında toplanan yurtseverler bir miting düzenledi. Sabah kadar süren bu miting işgale engel olamadı ama İzmir halkına umut ve direnme gücü aşıladı, daha sonra yapılacak benzer toplantılara da öncülük etti.
15 Mayıs 1919 sabahı Yunan işgal kuvvetleri İzmir rıhtımına çıktı. İşgalciler özellikle Osmanlı tebaası Rumlar tarafından büyük bir çoşku ve alkışlarla, sevinç gösterileriyle karşılandı. İzmir'in yurtseverleri ise büyük bir sessizlikle olacakları bekliyordu.
O sırada Hukuk-u Beşer gazetesi başyazarı Hasan Tahsin silahını ateşledi ve Efzun alayının bayrak taşıyan askerini vurdu. İlk şaşkınlığın geçmesi üzerine saldıranların süngü darbeleriyle Hasan Tahsin şehit oldu.
Ama onun silahından çıkan kurşun, Batı Anadolu'da işgal kuvvetlerine de sıkılan ilk kurşundu, Hasan Tahsin canı pahasına ilk direniş için harekete geçeceklere umut aşılamıştı. Bu olay işgalciler arasında hem şaşkınlık, hem de büyük bir kızgınlık yarattı. Sarıkışla'da bulunan Türk askerlerini toplayıp rıhtımdaki Yunan gemilerine hapsettiler. Miralay Süleyman Fethi Bey“ Zito Venizelos" diye bağırmadığı için şehit edildi. Her türlü taşkınlık böylelikle başladı. Rumlar Müslüman ve Türk mahallelerine ve dükkanlarına saldırmaya başladılar. Ege’nin incisi İzmir’i bu karanlık işgal günlerinden kurtarmak üç yıl sürecekti.
Değişim Sürecinde Türkiye-ll
S.83/84
Sayfa 83 - İLYA İzmir YayıneviKitabı okuyor
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.