Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.26
Gönderi
Öncelikle Milli Şairimizi rahmetle , minnetle, saygıyla anıyorum. Ruhu şâd olsun. Ritüele dönüşmüş anmalarla anlayamayacağız Âkif'i. Belki hüzünlü ve dertli Âkif'i tanıyabilirsek anlayabiliriz... İnsan ülkesinin Milli Marşını nasıl ezbere biliyorsa yazarını da öyle bilmelidir. Bu yüzden Mehmet Âkif'i tanımak ve anlamak için bu eseri okumalıyız. Başkalarının Mehmet Âkif hakkında yazdıklarını değil. Onun kendi yazdıklarını okumalıyız. Mehmet Âkif, şiirlerinde yaşadığı olayları, fikirlerini, bakış açılarını, yaklaşımlarını genel olarak hikayesel bir üslupla anlatır. Şiirlerinde karşılıklı veya çok taraflı konuşmalar görülür. Bu nedenle şiirlerin dil bilgisi kurallarına göre doğru düzenlemesi onları anlama bakımından önem taşır. Âkif şiirlerinde, “durma, çalış, azmi bırakma, mücadele” şeklinde mesajlar verir. Çare arar ve çareyi Âsım'ın Nesli'nde görür. İktidar ve toplum eleştirisi yapmaktan hiçbir zaman kaçınmaz. Kabul ettiği doğruları şiddetle savunur.Bir Mümin olarak son derece açık fikirli ve ilim hayranı olan Âkif, şiirine kendi ailesinin fertlerinin de aralarında bulunduğu sokağın, ülkenin, insanlığın bütün meselelerini doldurur. "Şiir güçlü yazmakta değil yazmaya başlamadan evvel hissetmektedir." diyen Âkif yazarın kendi bilmediği veya tecrübe etmediği durumları anlatmak için bunlar üzerinde düşünmesi ve oluşan hayalin etrafında dolaşmasını tavsiye eder.
Yedi cildin birinci kitabı “Safahât”, bütün külliyata ismini vermiştir. İkinci kitap olarak 1912’de yayımlanan “Süleymâniye Kürsüsünde” Âkif’in yakın dostu Abdürreşid İbrahim’in konuşturulduğu ve İttihâd-ı İslâm idealinin şekillendiği kitaptır. Üçüncü kitap “Hakk’ın Sesleri” Balkan Savaşı’nın acılarıyla yazılmıştır. 1914’te yayımlanan “Fatih Kürsüsünde” dördüncü kitaptır. Beşinci kitap “Hatıralar”; Balkan ve I. Dünya Savaşları’nın acı anılarıyla, şairin savaş sırasında yaptığı Berlin, Mısır ve Medine seyahatlerindeki gözlemleri anlatır. Altıncı kitap “Âsım”, karşılıklı konuşma şeklinde yazılmış tek bir manzum hikâyeyi içerir. “Çanakkale Şehitleri” adıyla bilinen şiir, bu eserin içinde yer alan bir bölümdür. Son kitap “Gölgeler” ise şairin İstiklâl Savaşı ve Mısır yıllarında yazılmıştır.
İlk şiirlerinden itibaren Tevfik Fikret'in şiirinin tesirinde kalan şairin ilk kitabı Safahat'tır. Bu küçük kitabın arkasına daha sonra çıkan altı kitabını da ekler. Zengin hayat tecrübesi, halkı yakından tanıması, kendi milletinin insanlarının da çağdaş medeniyetlerden yararlanması isteği onun şiirinin hem konusunu hem de üslubunu tayin eder. Herhangi bir sanat elbisesi giymeden sadece doğruyu söylemek amacını taşıdığını: "Sözüm odun gibi olsun, hakikat olsun tek!" mısralarında dile getirir. Ancak buna rağmen onun şiiri hiç de tesirsiz ve sanattan yoksun değildir. Safahat'ın içindeki kitapları yakından incelemek gerekirse;
1) SAFAHAT: Kitabın ilk şiiri Fatih Camii'dir. Şair oraya babasının, kendisini kardeşiyle birlikte götürdüğünü hatırlar. Daha bu ilk şiirden itibaren şair okuyucusunu beraberinde girip çıktığı her yere götüreceğini haber verir. Sosyal meselelerin mağduru zavallı ve çaresizleri ise manzum hikayeler halinde yazmıştır. Küfe, Mahalle Kahvesi, Seyfi Baba, Meyhane, Hasta toplumun çeşitli sahnelerine tutulan aynalar gibidir.
Şair sık sık çalışmak gerektiğini; tembelliğin, oturduğu yerde rızık beklemenin İslamiyet'le bağdaşmadığını belirtir. İnsanların doluştuğu meyhane ve kahvehaneleri hem aile ocağının hem de insanlığın mahvolduğu mekanlar sayar. Bu gibi yerlerin müdavimlerinin eşlerini ve çocuklarını hiç düşünmediklerini, bu yüzden toplumun zararlı unsurları haline geldiklerini belirtir. Onun yüreği çaresiz kadınlar, çocuklar ve yaşlılar için kan ağlar. Cebinde hiç parası olmadığı için hasta ihtiyara yardım edemeyen şair, Seyfi Baba'da şu mükemmel sözlerle feryat eder: "Ya hamiyyetsiz olsaydım ya param olsaydı!"
Bir İslamcı olmasına rağmen dönemin padişahı ve İslamcılığın kuvvetli savunucusu II. Abdülhamit'i yeren şiiri İstibdad da bu kitaptadır.
2) SÜLEYMANİYE KÜRSÜSÜNDE: Şair burada Müslümanların; İslam'ın ve imparatorluğun başkentinde yaşadığı perişanlığı anlatır. Düşüncelerini camide va'z veren Abdürreşid İbrahim'e söyletir. Ona göre Batı'dan moda gibi geçici şeylerin değil halkın hayatını değiştirecek olan temel ihtiyaçların, ilmin alınması gerekir ve Asım'ın nesli bir an önce bu ilme ulaşmaya çağrılmalıdır. (Bu bölüm bana göre Safahat'ın en güzel bölümüdür.)
3) HAKKIN SESLERİ: Âkif bu kitabında ayetleri çevirir ve onların mahiyetine uygun şiirler yazar. Balkan Savaşı'nın etkisi ve Balkanlarda öldürülen insanlar onu büyük bir kedere ve boşluğa iter. İç parçalayan savaş manzaralarını tasvir eden şair ulaşacak birini ararken kendisini çok yalnız hisseder ve milleti uyanışa çağırır.
4) FATİH KÜRSÜSÜNDE: Bu kitapta da kürsüye çıkmış bir vaiz kurgusu görürüz. Vaiz, kainatta her şeyin çalıştığını belirtir. Her şeyin çalıştığı bu kainatta çalışmayan insan, kainatın dışına atılmış demektir. İlmin öneminden de söz eden şair, Batı'nın bu sayede yere göre hakim olduğunu anlatır. Müslüman dünyasını Batı'yla kıyaslar ve Batı'yı üstün bulur. Çünkü Müslüman her şeyi Allah'tan beklerken, Batılı daima çalışmaktadır. (Günümüzde de Müslüman dünyasının değişmediği gün gibi ortadadır.)
5) HATIRALAR: Burada ayetlerin açıklamalarını manzum olarak yapan Mehmet Âkif'in Uyan, Berlin Hatıraları ve Necid Çöllerinden Medine'ye adlı şiirleri de bu kitapta yer alır. Berlin Hatıraları'nda Akif İstanbul'daki otel, sokak, kahve ile Almanya'da gördüğü örneklerini karşılaştırır. Manzum bir hikayeyi andıran bu şiirde temizlik, düzen, sükunet, insanların birbirinin hakkına tecavüz etmeyen davranışları ilk bakışta Doğu ile Batı'yı ayıran özelliklerdir. Âkif, Batı'nın Doğu hakkındaki sömürgeci düşüncelerinin de ne kadar derin olduğunu, onlar bu konuda çalışırken Doğu'nun uykuda olduğunu acı acı anlatır.
6) ÂSIM: Yine bir kurgudan oluşan kitapta Mehmet Âkif'i temsil eden Hocazade ile Köse İmam konuşmaktadır. Hocazade'nin oğlu Asım ise şairin "geleceğin genci" olarak yücelttiği sembol kişidir. Âkif'in geleceğin ilmini öğrenmesi için Asım'ı Almanya'ya göndermesi Fikret'in, oğlu Haluk'u bir parça İskoçya'ya göndermesine benzer. Ancak Asım'ın nesli ile Haluk'un nesli birbirine taban tabana zıttır. Âkif, geleceğin gencinin ilim bilen iyi bir Müslüman olmasını arzularken Fikret bu gencin dini değerleri tamamen reddetmesi taraftarıdır.
Asım'ın bir başka özelliği Çanakkale Zaferi'ni kazanan nesle mensup olmasıdır. Kitapta yer alan Çanakkale parçası bütünden ayrılarak müstakil olarak hâlâ yaşamaktadır ve Çanakkale Zaferi ile ilgili bu şiiri aşan başka bir örnek yoktur bana göre.
7) GÖLGELER: Bu kitap şairin Mütareke'den sonra yazdığı şiirlerden oluşur.
Dini açıdan ele alındığında ümmeti bölücü gördüğü Milliyetçilik ve taraftarlarına karşı olan Mehmet Âkif ,Osmanlı Devleti'ni teşkil eden kavimlerin ayrılmaları ve Milli Mücadele'nin başlaması karşısında derhal Anadolu'ya geçmiş ve Türk milletinin içinde yerini almıştır. Milli Mücadele sırasında iyilik, güç telkin eden şiirleri; camilerdeki mücadele ve iyimserlik telkin eden vaazları ile Mehmet Âkif Milli Mücadele döneminin en aktif şahsiyetlerindendir. 12 Mart 1921'de TBMM'de kabul edilen İstiklal Marşı Türk milletinin kuvvet ile yaşadığı duygu ve değerleri dile getirir ve o günlerin tarihi anısını hâlâ yaşatmaktadır.
"Allah bu millete bir daha İstiklâl Marşı yazdırmasın!"
·
180 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.