Item: Medea
Author: zehra.

zehra.

@lununsevgilisi

29 Ocak 2021 20:59

1000Kitap

79 syf.

Puan vermedi

İason karısı Medea’yı, gelecek hayatını (güya Medea’yı ve oğullarını da düşünerek) güvenceye almak için bırakıp kralın kızıyla evlenir. İason burada davranışına dair açıklama yaparken yeniden yorumlamayı kullanıyor. Aynı zamanda kendini sunarken kanıtlaması mümkün olmadığı için ikiyüzlülük yaptığı düşünülebilir ama başarısız olmuştur çünkü Medea buna karşılık samimi olsaydı habersizce evlenmeyeceğini söyler. İason’un aşık olduğu söylenir ama o asıl asalet ve iktidara aşıktır. İason’un izlenim oluştururken ‘güvenlik ihtiyacı olmayan’ şeklinde davranması, olumsuz izlenim oluşturmaktan korkmadığını gösterir. Medea çocukları olmasaydı affedebileceğini ama hele erkek doğurduktan sonra ve bunca hizmetinden sonra bunun büyük bir haksızlık, adaletsizlik olduğunu söyler. İason ise hizmetlerinin karşılığını fazlasıyla aldığını ve onu barbar bir ülkeden medeniyete getirdiğini söyler. İason Medea’ya ihtiyaçları için yardım teklif eder ama Medea kabul etmez, nasıl kabul edebilir ki? Bunu kabul etmek, benlik değerinde telafi edilemeyecek yaralar açabilir. Medea bu haksızlığa öfkelenir ve daha fazla yaşamak istemez. Yaşamaktan nefret eder. Kocasını suçlar. Bu kadar fedakarlığına karşın aldatılmasına ağlar, yas tutar. Bir zamanlar her şeyi olan İason ona ihanet etmiştir. İason, Medea’nın benliğinin çekirdeğinde yer alır çünkü onun her şeyidir. Bu durumda Medea’nın durumluluk-benlik değerinin düşmesi çok normaldir. Daha sonra yaşananlarla birlikte uzun sürede süreklilik-benlik değerinde de değişiklik olabilir. Kreon Medea’dan korkup onu sürgüne yollama kararı alır. Hem ihanete uğramakla hem de haksız yere sürgüne gönderilmekle Medea’nın öfkesinin haklı gerekçeleri vardır. Ama Korent’e belli etmez ve bir gün daha ister. Medea intikam almaya karar verir, bu kararı almasını beklenti-değer bağlamında düşünebiliriz. Kararını gerçekleştirebileceği düşünür ve bu amaca değer verir. Medea’nın yüksek özyeterlik inancı da etkilidir bu kararda. Medea daha sonra bir plan yapar. Bu benliği düzenleme modelinde eyleme geçme hazırlığı bileşenidir. Medea yüksek özyeterlik inancına sahip olduğu için hazırlığa daha fazla zaman ayırması gerektiği düşünülebilir ama görevin onun için zor olmaması ve tanıdık olmasıyla (kardeşini daha önce öldürdüğü ve ailesine ihanet ettiği için) hazırlık aşamasında çok zaman harcaması gerekmez. Kocasını çağırır ve kocasını anladığını, aklının başına geldiğini, daha önce öfke ve kıskançlıktan mantıklı düşünemediğini ama şimdi her şeyi anladığını söyler. Yani düşünüp hissettiklerinin tam tersi ile bir methiye sunar kocasına. Burada niyetin perdelenmesini görebiliriz. Sonra en azından çocuklarının sürgün kararını kaldırmasını ister. Eğer o yapamazsa yeni gelin yapabilir diye ona çocuklarıyla hediyeler gönderir ama hediye olan elbise ve altın taç zehirlidir. Böylece hem yeni gelin, hem Kreon ölür ve bunlardan öcünü almıştır. Şimdi sıra kocasına gelmiştir. Kocasının canını yakmak, cezalandırmak için çocuklarını öldürecektir. Sonra aklına çocuklarını öldürürse onlar için kurduğu hayallere asla ulaşamayacağı gelir ve kendisinin iki kat daha fazla acı çekeceğini, intikamın bedelini anlar. Ama en çok kocasına öfke duyar çünkü kocası onun benliğinin içindedir ve ona ihanet etmesi kesinlikle göz ardı edilemez. Ve öfkesine yenik düşer. Trascendence stratejisini kullanamaz. Çocuklarını kendisinin öldürmesinin daha iyi bir gerekçe olacağını nasılsa ölecekleri/öldürülecekleri için kendisinin yapmasının en iyisi olduğunu düşünerek davranışına önceden bahane üretir. Bu planında başarılı olması için çaba, strateji gibi geliştirebileceği özelliklerin yanında beceri ve şans gibi dış faktörlerin de önemli katkısı vardır. İason oğullarının ölmesiyle onun da acı çektiğini söylediğinde Medea ama onun yüzünden aldığı gülüşün adil bir bedeli olduğunu söyler. Oğulları ikisinin de benliklerinin bir parçasıdır ve bu parça artık geri dönülemez şekilde kaybedilmiştir. Medea’nın bir çocuk doğuracağına üç savaşta ön safta olmayı yeğleyeceğini söylemesi beklenti-değer bileşeniyle ilgilidir. Koro’nun çocuk sahibi olmanın bir lütuf mu yoksa yük mü olduğunu tartışması ve çocuksuz olanların pek çok dertten uzak olduklarını, çocuklu olanların ihtiyaçları karşısında ve sonunda sonuçların belirsiz olmasıyla kaygılanmaları yine beklenti-değer bileşeniyle ilgilidir. Süt ninenin ‘ürkütücü bir kadındır Medea, onun düşmanı olan kolay zafer beklemesin’ ve ‘ruh hali acımasız, tabiatı tehlikeli. İradesi dik başlı, gözü kara’ demesi Medea’nın süreklilik benlik-değeri ile ilişkilidir. Süt ninenin ‘bir kraliçe itaat etmeye değil emretmeye alışmıştır’ demesi rol içselleştirmeye örnektir. Medea’nın bir yabancı uyumlu olmalıdır, huzurunu bozmamalıdır kandaşlarının’ demesi ve bu davranışın eyleme geçirilmesi benlik gelişiminde genellenmiş başkaları kavramının oluşmasıyla gelişir çünkü bu başkalarının bakış açısını almayı gerektirir. Aynı zamanda kendini düzenleme ve kendini sunma ile de ilgilidir. Çünkü sosyal rollere uygun davranarak uyum sağlanır. Ayrıca insanlar başkalarının gözlerine bakarak kendilerini onların beklentisine göre sunabilir.

MedeaEuripides · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,801 okunma

31 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

zehra.