1912 Balkan Harbi, Osmanlılık idealine ilk kesin darbeyi vuran korkunç bir imtihan oldu. Son iki yüz yılda , Türklük aleyhine gelişen yerli fakat Türk olmayanların, ecnebi kuvvetlerle -seyrek görülür bir namertlikle- elele vermeleri demek olan Balkan Harbi denebilir ki bizim gözümüzü açmak için bir zelzele vazifesi gördü. Gökalp'in o sıralarda çıkan bir manzumesinde;
«Durma düşman durma , gücünü artır
Türklüğün başına hakaret yağdır.
Uyuyan bir kavme bu felaket azdır,
Vur eski kölesi, utandır onu,
Bırakma uyusun, uyandır onu!>>
diye sızlanması, bu zelzelenin bir yankısıdır.