Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.26
Gönderi
BU İNCELEMEDE SPOİLER VARDIR!
BU İNCELEMEDE SPOİLER VARDIR VE ÖZET ŞEKLİNDEDİR!
Öncelikle yazardan ve kitabın yazıldığı dönemden bahsetmeyi uygun buluyorum inceleme yazarken. Öyleyse ilk önce dönem ve yazar. :)
Tanzimat Dönemi'nde edebiyatımıza birçok yeni tür girer. Roman, hikaye, deneme, makale, fıkra gibi türler edebiyatımıza bu dönemde girmiştir.
Bu dönemde roman türünün ilk örnekleri çeviri yoluyla Türk Edebiyatı'na girer. İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa'nın Fransız bir yazar olan Fenelon'dan çevirdiği ve adına Tercüme-i Telemak verdiği eser olmuştur. İlk yerli romanımız ise Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat olur.
1. Nesil Tanzimat romanı romantizm etkisindedir. Romanlar eğitim için bir araç olarak kullanılmıştır. Bu dönemde sosyal konulara sıkça yer verilmiş ve başlıca konular kölelik-cariyelik, yanlış batılılaşma ve kültürel değişimdir. Mekan sosyal romanlarda İstanbul'dur. Tarihi romanlarda mekan İstanbul ve İstanbul dışıdır.
Eserler tam olarak batılı ve edebi doygunluğa ulaşamamışlardır. Eserlerde yazar sık sık araya girerek kendi düşüncelerinden bahseder, tesadüflere sıkça yer verilir.
Şemsettin Sami birçok konuda dönemine göre yetkin bir isimdir. Kendisi dil bilgini, gazeteci, sözlükçü ve yazardır. Sefilller ve Robinson Crusoe gibi birçok önemli eseri edebiyatımıza kazandırır. Asıl dikkatini dil çalışmaları üzerinde toplamıştır. Önemli sözlükler yazar. Aynı zamanda Türkçenin en eski kaynakları ile ilgilenir. Edebiyatımıza kattığı eserlerden bazıları;
Roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Sözlük: Kamus-ı Türki, Kamus-ı Fransevi, Kamus-ı Arabi
Ansiklopedi : Kamusu'l Alam
Tiyatro: Besa yahut Ahde Vefa, Gave, Seydi Yahya
Çeviri: Sefiller, Robinson Crusoe
Makale: Lisan-ı Türki Makalesi
ÖZET BÖLÜMÜ
Kitabın ilk sayfalarında Talat ve ailesinden bahsedilir. Talat, annesi Saliha Hanım ve dadısı Ayşe Kadın ile yaşayan bir gençtir. Talat'ın babası, Talat 5 yaşındayken vefat etmiştir. Annesi Saliha Hanım ile babası Rıfat Bey'in tanışıklığı okul yıllarına rastlar. Çocukluktan beri birbirlerini çok severler. Okul çağı boyunca okul bittikten sonra birbirlerini görmeden nasıl yaşayacaklarını düşünürler. Eğer ileride kavuşamazlarsa kendilerine kıyacakları konusunda sözleşirler. Saliha Hanım okuldan alındıktan ve örtündükten sonra Rıfat Bey'in dadısı Gülizar sayesinde mektuplaşırlar. Bir gün Saliha Hanım'ın annesi kızının odasına girer ve onu zengin biriyle evlendireceklerini söyler. Saliha Hanım yalvarsa yakarsa, hatta Rıfat Bey ile sözleştiklerinden bahsetse de bunu istemezler. Artık birbirlerine son mektuplarını yazıyorlardır. Saliha Hanım, Rıfat Bey'e önceden anlaştıkları gibi ölmeyi kabul ettiğini mektuba yazar ve iletmesi için Gülizar'a verir. Bu sırada Gülizar'ı Saliha Hanım'ın annesi görür ve gerçekten intihar edeceklerini anlayınca eşiyle beraber Saliha Hanım ve Rıfat Bey'i evlendirmeye karar verirler. Bu evliliğin meyvesi olarak da Talat doğar. Talat aklı başında, ailesini dinleyen, diğer İstanbullu gençlere benzemeyen bir gençtir. Ayşe Kadın'ın memleketinde gençler İstanbul'dakiler gibi geç evlenmez. Ayşe Kadın, Talat'a münasip bir kız bulup evlendirmek ister. Saliha Hanım ise oğlunun aklı başında biri olduğunu, vakti gelince evleneceğini söyler. Bir gün Talat, Hacı Baba adında birinin tütüncü dükkanına girer. Burada bir kız görür. Adını sanını bilmediği bu kızı görmek için her gün yine aynı tütüncü dükkanına gider. Gider ama bir türlü bu kızı göremez tütüncüde. Bir gün başka bir tütüncüye gider Talat. Orada Hacı Baba ile ilgili konuştuklarını işitir. Bu konuşmada dükkandakiler Hacı Baba'dan, onun kimseye göstermediği üvey kızından, evinden, kim olduğundan bahsederler. Bunları duyan Talat Hacı Baba'nın tütüncü dükkanında gördüğü kız hakkında bilgiye sahip olur. Hacı Baba, Zekiye adında bir kadınla evlenmiştir ve Talat'ın gördüğü bu kız Zekiye'nin kızıdır. Onun babasını bilen yoktur. Hacı Baba onun üvey babasıdır. Ona babalık yapmıştır. Bu kız kitabımızın diğer önemli karakteri olan Fitnat'tır. Fitnat'ın dışarı çıkmasına, yabancı biriyle görüsmesine asla izin vermez babası. Namusuna, terbiyesine zarar gelmesini istemez. Fitnat üvey babası Hacı Baba ve onun dadısı Emine Kadın ile birlikte yaşar. Bir de evlerine nakış hocası Şerife Hanım gelir. Fitnat'ın görüp görebileceği insanlar bunlardır. Fitnat doğru dürüst pencereden bakan bir kız bile değildir. Öyle dışarıya kapalıdır. Fakat olacak o ya bir gün perdeyi aralayıp pencereden dışarıya bakar. Bir de kimi görsün! Genç bir beyefendi görür ve pek dikkatini çeker. O günden sonra her gün orada oturup o genç beyefendinin geçmesini bekler. Hatta ne zaman geçtiğini bile öğrenmiştir artık. Bu gencin Talat olduğu anlaşılmıştır sanırım. Peki ya Talat ne yapıyordur bu sırada? Talat sadece bir kez gördüğü Fitnat için yanıp tutuşur. Onu mutlaka görmelidir. Ne etmeli, ne etmeli? Birden aklına kadın kılığına girmek gelir. Hacı Baba, Fitnat'a hiçbir erkek yüzü göstermiyor hatta yaklaştırmıyor bile demiştik ya bu yüzden Talat kadın kılığına girmelidir. Girer ve kadın olmanın zorluğunu anlar Talat. Sokaktan geçerken laf atanlar, ona dokunanlar olur. Çok rahatsız edicidir bu. Hadi kadın kılığına girdi de Fitnat ile nasıl yan yana gelecek? Bunu Şerife Kadın yoluyla yapmayı deneyecek ve başarılı olacaktır. Şerife Hanım'ın Fitnat'ın nakış hocası olduğunu söylemiştik. Talat onun kapısını çalar ve ondan nakış dersleri almaya başlar. Talat Bey kadın kıyafetleri iledir ve artık kadın kıyafeti giydiğinde adı Ragıbe'dir. Şerife Hanım'a kendisini Ragıbe olarak tanıtır. Ragıbe Hanım, babasının kendisini okuma konusunda fazlaca desteklediğini ve nakış işleriyle ilgilenemediğini söyler. Bir süre Şerife Hanım, Ragıbe Hanım'a nakış öğretir ama onun başka bir kızla beraber bakış yapmasını ve daha iyi öğrenmesini ister. Bu kız da Fitnat olur. Sonunda birbirinden habersiz bu iki aşık yan yana gelecektir. Fitnat, Ragıbe'yi görünce pencerede gördüğü Talat'ı görmüş gibi olur. Talat'a çok benzemektedir. Fakat böyle bir şey olamaz çünkü karşısındaki bir kızdır. Belki de pencereden gördüğü o gencin bir kardeşi vardır. Talat(Ragıbe) kendisinin bir abisi olduğunu söyler. Fitnat bu şaşılası benzerliğin sebebini kardeş olmalarına yorar. Fitnat okuma yazma bilmemektedir. Ragıbe'nin ise bu bahanelerden ötürü nakış öğrenmesi gerekir. Ragıbe Fitnat'a okuma yazma öğretmeye, Fitnat Ragıbe'ye nakış öğretmeye başlar. Talat ve Fitnat'ın günleri böyle geçmektedir. Şerife Kadın aynı zamanda Ali Bey adında birinin cariyelerindendir. Ali Bey, Şerife Hanım'ın eğitimine çok önem vermiş ve ileride nakış ustası olmuştur. Peki ya Ali Bey kimdir? Ali Bey yıllar önce bir kadınla evlenmiştir. Birbirlerini sevmelerine rağmen bir gün Ali Bey karısına darılır. Karısı Zekiye Hanım, Ali Bey'in sinirinin geçmesini bekler ancak Ali Bey onu kapı dışarı eder. Zekiye Hanım annesinin yanına gider ve bir süre sonra hayatını kaybeder. Ali Bey bu olaydan sonra kendisini suçlu bulur ve her gün kaybettiği eşinin yasını tutar. Evlenmeyi düşünmez asla. Yine bir gün Ali Bey'in konağındaki cariyeler konuşmaktadır. Ali Bey'in evlenmek istememesinden bahsederler. Bunun üzerine nakış ustası Şerife Hanım, Ali Bey'in yanına giderek ona Fitnat'tan bahseder. Fitnat'ın nasıl biri olduğunu duyan Ali Bey ilk başta bu meseleye sıcak bakmasa da Fitnat'ın özelliklerinin ölen eşine benzemesi sebebiyle kızın babasına haber gönderilmesini ister. Şerife Hanım bu olayları mutlulukla Hacı Baba'ya anlatır. Hacı Baba bu meseleyi memnuniyetle karşılar ve kızının şanslı olduğunu ve sevineceğini düşünerek ona haber verir. Bunu duyan Fitnat çok üzülür. O, Ragıbe Hanım'ın abisi Talat'ı sevmektedir. Bunu ailesine söylese de kabul etmezler. Ragıbe Hanım eve gelince Fitnat ona bu evlendirme olayından ve abisini sevdiğinden bahseder büyük bir üzüntüyle. Bunu duyan Talat kadın kıyafetlerini çıkarır ve erkek kıyafetleri kalır. Ragıbe onun aslında Talat olduğunu anlar. Birbirlerinden haberdar bir şekilde yan yana olsalar da artık Fitnat başkasıyla evlenecektir. Bunları öğrendikten sonra Fitnat her gün ağlar, kendini harap eder. Ailesine Ragıbe Hanım'ın abisi Talat'ı pencereden gördüğünü ve sevdiğini anlatsa da bunun gelip geçici bir istek olduğunu düşünürler. Fakat Fitnat her geçen gün erir. Bunu gören ev sakinleri bir plan yaparlar . Fitnat'ı önemli bir yere götürecekleri bahanesiyle güzelce giydirip süsleyecekler sonra da düğün için Ali Bey'in evine götüreceklerdir. Fitnat'a onu Ali Bey ile evlendirmekten vazgeçtikleri yalanını söylerler. Fitnat Talat'a Ragıbe'ye yazar gibi bir mektup yazar ve Şerife Hanım'dan gönderir. Talat bu sırada hastadır. Bir şekilde Fitnat'ı düğün evine götürürler ve Fitnat orada gerçeği anlar. Anlayınca da ağlar da ağlar, hasta olur. İlk başlarda bunun naz olduğunu söyleseler de böyle olmadığını anlarlar. Hasta olunca "Talat, Talat..." diye sayıklar uykusunda. Ali Bey bunu duyar. Fitnat'ı çok sevmektedir. Fitnat'ı evlat edinip Talat'ı da damat olarak almayı düşünür fakat Fitnat'ı severken bunu yapamayacaktır. Fitnat tüm olanları yazar ve Talat'a mektup gönderir. Fakat Talat hasta olduğu için gelmesi çok zor olacaktır. Bu sırada Ali Bey'in yüzüne bile bakmaz. Ali Bey Fitnat'ı çok sever. Fitnat'a bakınca eski karısı Zekiye Hanım'ın yüzünü görür. Buna karşılık Fitnat Ali Bey'i babası gibi sevdiğini söyler. Bir gün Fitnat ve Ali Bey odadayken bir şekilde Fitnat'ın muskası Ali Bey'in elinde kalır. Ali Bey bir muska da olsa Fitnat'la ilgili olduğundan içinde anlamayacağı kelimeleri dahi okumak ister. Muskayı açar ve okur ki ne görsün! Bu mektup Fitnat'a annesi Zekiye Hanım tarafından yazılmıştır. Kızından, onun babasından ve yaşadıklarından bahseder. Buradaki Zekiye Hanım bizzat Ali Bey'in ölen eşidir. Yani aslında gerçekten de Fitnat Ali Bey'in kızıdır. Ali Bey koşa koşa Fitnat'a gider fakat Fitnat Ali Bey gidince kendisini yaralamıştır. Bu sırada Talat da kadın kılığına girerek eve gelir. Fitnat'ı o şekilde görmeye hem hâlâ etkisinde olduğu hastalığı hem de yüreği el vermez. Fitnat ve Talat birbirlerini son kez orada görür ve hayata gözlerini yumarlar. Ali Bey ise bu olaylardan sonra çıldırır.
·
97 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.