Gönderi
140 syf.
·
Not rated
1800’lü yıllarda İstanbul’u ziyaret eden seyyahların ortak özellikleri şöyledir:
• Pera’da (Beyoğlu) kalırlar, Avrupai yaşam tarzını Osmanlı ülkesinde görmek hoşlarına gider. Pera ile İstanbul arasındaki modernlik farkına dikkat çekerler.
• Muhakkak Galata’dan bahsederler. Köprünün kalabalığı, geçiş ücreti, İstanbul’a gezmeye gidişler hep anlatılır.
• Ayasofya, At Meydanı gibi mimari eserleri ve Kapalıçarşı gibi önemli merkezleri ziyaret ederler.
• İstanbul’un köpeklerinin çokluğundan ve gürültülerinden bahsetmeden edemezler.
• Büyükdere ve Göksü gibi şehrin dışında kalan yerlerdeki sayfiyelerden ve şenliklerden söz ederler.
• Üsküdar muhakkak her seyyahın dikkatini çeker. Özellikle dervişleri izlemek için Üsküdar’a gelirler ve çoğu da “Dervişlerin dansını seyrettik” diye bahsederler.
• Türklere ve Türklerin kendine has yaşam tarzlarına dikkat çekerek derin gözlemler yaparlar.
• Ziyaret ettikleri dönemdeki padişah ve idaresi hakkında mutlaka malumat paylaşırlar. Cuma selamlığına denk gelirlerse detaylıca anlatırlar.
• Hiçbiri saray haremini görmemiştir ama muhakkak harem hakkında söylentilere yer verirler.
• Osmanlı kadınının hayat tarzını Avrupa kadını ile mukayese ederler.
• Kapalıçarşı’daki Müslüman esnaf ile Yahudi ve Ermeni esnaf arasındaki iş ahlakının farkına mutlaka değinirler.
Bunlar haricinde her seyyahın kendine has değerlendirmeleri ve gözlemleri hatıratlarda/seyahatnamelerde yer alır. Sosyal yaşamdan siyasi olaylara, ekonomik koşullardan coğrafi öğelere kadar İstanbul’un altını üstüne getirirler.
Bu seyyahlardan İskandinav kökenli iki tanesi Andersen ve Hamsun olup farklı dönemlerde İstanbul’u ziyaret ederek seyahatlerini yazmışlar. Hamsun oldukça “artist” olup bazen bol keseden sallamış olsa da o dönemki İstanbul’a dair önemli değerlendirmelerde bulunmuş. Andersen ise yaşadığı her olayı masal gibi yansıtarak yer yer sıkıcı olmakla birlikte yine güzel anektodlardan bahsetmiş.
19. yüzyıl İstanbul’una 21. yüzyıldan bakmak isteyenler için bu kitap çok güzel!
·
280 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.