Öndeyiş
Büyük dönemler, büyük insanlar yaratır.
Ama Napoléon’un tarihteki göz kamaştırıcılığından yoksun, gösterişsiz,
kimsenin tanımadığı kahramanlar da vardır.
Bu adsız kahramanları yakından tanıdığınızda, Büyük İskender’in
görkemini bile gölgede bıraktıklarını görürsünüz.
Bugünlerde, Prag sokaklarında, büyük Yeniçağ tarihinde ne kadar
önemli bir yer tutacağından habersiz, etliye sütlüye karışmadan,
kendi halinde dolaşıp duran kılıksız bir adama rastlayabilirsiniz.
Bir söyleşi koparabilmek için ardında koşuşan gazeteciler yoktur.
Adını soracak olursanız, tüm alçakgönüllülüğüyle,
“Benim adım Şvayk,” diyecektir.
Evet, bu sessiz sakin, yüzü yerde, üstü başı dökülen kahraman,
Aslan Asker Şvayk’tan başkası değildir. Aslan Asker Şvayk adı,
bir zamanlar Avusturya döneminde, Bohemya Krallığı’nda
yaşayanların dilinden düşmezdi; ama Şvayk’ın namı Cumhuriyet
döneminde de süreceğe benziyor. Ben, Aslan Asker Şvayk’ı
çok seviyorum; onun Dünya Savaşı’ndaki serüvenlerini dinlerken,
bu alçakgönüllü, adsız kahramanı sizin de çok seveceğinizden
kuşkum yok. Şvayk, Herostratus çatlağı gibi, sırf gazetelere ve okul
kitaplarına geçmek için Ephesos’taki Artemis Tapınağı’nı yakmaya
kalkışanlardan değildir.*
Sanırım bu kadar yeter.
JAROSLAV HAŠEK
* "Ephesos’ta bulunan Artemis Tapınağı, MÖ yaklaşık 560-550 yılları arasında
Lidya Kralı Kroisos tarafından yaptırılmış, MÖ 356’da Herostratus adındaki
bir deli tarafından yakılmış, daha sonra yeniden inşa edilmiş."
Sayfa 11 - Çevirmenin önsözü - Can Yayınları 2006 Türkçesi: Celâl ÜsterKitabı okudu